Πάνω από την είσοδο του κεντρικού κτιρίου της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών στην οδό Πειραιώς βλέπουμε την πινακίδα με τη χιουμοριστική παράφραση του συνθήματος Ένας στο χώμα χιλιάδες στον αγώνα, η οποία γράφει: Ένας στο ΜοΜΑ χιλιάδες στον αγώνα –παράφραση που κλείνει πονηρά το μάτι στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, υποδηλώνοντας ότι καθορίζει τις βαθμίδες της καλλιτεχνικής επιτυχίας. Η ΑΣΚΤ, της οποίας προκάτοχος ήταν η Βασιλική Σχολή Καλών Τεχνών, ιδρύθηκε το 1836. Το 1992 τα τμήματα Καλών Τεχνών, Θεωρίας της Τέχνης και Ιστορίας της Τέχνης μεταστεγάστηκαν στα κτίρια των πάλαι ποτέ Κλωστηρίων της Οικογένειας Σικιαρίδη, ενός εργοστασίου υφαντουργίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, στην Αθήνα, όπως και σε άλλα μέρη, εγκαταλειμμένοι βιομηχανικοί χώροι άλλαξαν χρήση και συνδέθηκαν με τις τέχνες – σκεφτείτε ενδεικτικά την Tate Modern στο Λονδίνο ή το Kunst-Werke στο Βερολίνο. Πού αλλού όμως μπορούν να εγκαθίστανται οι καλλιτέχνες;

Η έκθεση της documenta 14 στον Εκθεσιακό Χώρο «Νίκος Κεσσανλής» διαπνέεται από ζητήματα καλλιτεχνικής διαμόρφωσης και εκπαιδευτικού πειραματισμού. Επιπλέον, η έκθεση εκτείνεται πέρα από τη δυτική μητρόπολη, με το έργο της κολεκτίβας Ciudad Abierta, που ιδρύθηκε στις παρυφές του Βαλπαραΐσο της Χιλής, με τη σχολή του Rabindranath Tagore στο Σαντινικετάν, στην ύπαιθρο της Βεγγάλης έξω από την Καλκούτα, και με τη Ματάνσας, την «Αθήνα της Κούβας» – για να κατονομάσουμε μόνο τρεις από τις βασικές σχολές και τοποθεσίες μάθησης ανάμεσα στις διάφορες που λαμβάνει υπόψη της η documenta 14. Στην ΑΣΚΤ, όμως, η documenta 14 περιλαμβάνει περισσότερα από αυτόν τον υπέροχο εκθεσιακό χώρο. Εξακολουθούμε να περιποιούμαστε το χώμα στον κήπο, όπου φυτά όπως τριανταφυλλιές, καρυδιές (μεταξύ άλλων και το «Δέντρο του Όθωνα», που πήρε το όνομά του από τον Βαυαρό βασιλιά της Ελλάδας), ροδιές και συκιές προσφέρουν χρωστικές ουσίες και σκιά, καθώς και να χρησιμοποιούμε έναν χώρο με γλυπτά φτιαγμένα από τους φοιτητές. Σε αυτούς τους χώρους διατρανώνεται μια πρωτόγονη και πρωτότυπη παραγωγή γνώσης.

Η ΑΣΚΤ είναι ο πρώτος συνεργάτης της documenta 14 –η οποία έχει τίτλο εργασίας Μαθαίνοντας από την Αθήνα– στην ελληνική πρωτεύουσα. Από το φθινόπωρο του 2016 η Arnisa Zeqo, επικεφαλής του προγράμματος «μια εκπαίδευση» (το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της documenta 14), διευθύνει το σεμινάριο «Εκλεκτικές Συγγένειες» που προσκαλεί φοιτητές από διάφορα τμήματα να έρθουν σε επαφή με τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην documenta 14. Τώρα που η Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών και η εκτενής συλλογή βιβλίων και περιοδικών εντύπων τέχνης της ΑΣΚΤ έχουν μεταστεγαστεί στο καινούριο κτίριο βιβλιοθήκης που σχεδίασε το αρχιτεκτονικό γραφείο Atelier 66 (του Δημήτρη και της Σουζάνας Αντωνακάκη), η πρώην βιβλιοθήκη μετατρέπεται σε έναν κοινό χώρο όπου το πρόγραμμα «μια εκπαίδευση» επεκτείνει τις δραστηριότητές του. Εκεί μια άλλη «βιβλιοθήκη» –με την ονομασία Ερμηνείες Υλικών– συγκεντρώνει υλικό από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες της documenta 14. Μέσα από αυτά τα χειροπιαστά, χρηστικά πράγματα γεννώνται ιστορίες. Με αυτόν αλλά και με άλλους τρόπους το πνεύμα της υφαντουργίας επιστρέφει στο νούμερο 256 της οδού Πειραιώς, προκειμένου να προσδιορίσει πώς συνυφαίνονται οι ιδέες και οι ενέργειες ώστε να διαμορφώσουν άγνωστα ακόμη σχήματα.