Ένας πήλινος θόλος επινόησης του αρχιτέκτονα, που χρονολογείται από την εποχή που ο Gernot Minke ήταν στο Πανεπιστήµιο του Κάσελ στην αρχή της δεκαετίας του 1990, κι ακόµη στέκεται έξω από την ακαδηµία καλών τεχνών σήµερα, προκαλεί συνειρµούς από τις ρετρό-φουτουριστικές εικόνες των γεωδαιτικών θόλων, υπογραφή του Αµερικανού αρχιτέκτονα Buckminster Fuller, καίτοι η κατασκευή του Minke συσχετίζεται πιο ουσιαστικά µε παλαιότερα αρχιτεκτονικά µοντέλα όπως (κατονοµάζοντας µονάχα µια περίπτωση) τα υπέροχα µεσαιωνικά πλίνθινα κτίρια της πόλης Τζενέ στο Μάλι της δυτικής Αφρικής. Ο θόλος του Minke ήταν ο πρώτος που χτίστηκε µε αυτό το ειδικό πρότυπο – στη συνέχεια κατασκευάστηκαν πάνω από 40 τέτοιοι θόλοι παγκοσµίως.
Ο Minke γεννήθηκε στο Ρόστοκ το 1937. Αφού σπούδασε αρχιτεκτονική στο Βερολίνο και στο Ανόβερο, εργάστηκε ως βοηθός του καινοτόµου αρχιτέκτονα-µηχανικού Frei Otto στο ινστιτούτο του Institut für leichte Flächentragwerke (Ινστιτούτο Ελαφρών Κατασκευών) στο Πανεπιστήµιο της Στουτγάρδης – πρόκειται για τον ίδιο Otto του οποίου τα επαναστατικά σχέδια για σύγχρονες εκθεσιακές κατασκευές είχαν µεγάλο αντίκτυπο στην Bundesgartenschau (την µπιενάλε κηπουρικής) του Κάσελ το 1955, στη διοργάνωση της οποίας η πρώτη documenta ήταν απλώς µια παράλληλη εκδήλωση.
Στα µέσα της δεκαετίας του ’70 κι έπειτα από µια σηµαίνουσα περίοδο διδασκαλίας στο Ουλµ –ακόµη έναν σπουδαίο κόµβο για την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής και του ντιζάιν στη µεταπολεµική Ευρώπη–, ο Minke εγκαταστάθηκε στο Κάσελ για να αναλάβει µια θέση στο νεοϊδρυθέν πανεπιστήµιο που στο µεταξύ είχε καταφέρει να προσελκύσει µυαλά παρόµοιας νοοτροπίας, όπως τον κοινωνιολόγο Lucius Burckhardt και τον φιλόσοφο Ivan Illich. Αυτό έγινε την εποχή που κέρδιζε αναγνώριση η ιδιότυπη σταδιοδροµία του Minke ως αρχιτέκτονα µε εξειδίκευση στις κατοικίες χαµηλού κόστους, στα κτίρια µε οικολογική συνείδηση και στις τεχνικές γήινων κατασκευών. Ως συνιδρυτής του επονοµαζόµενου Forschungslabor für experimentelles Bauen (Ερευνητικό Εργαστήριο Πειραµατικών Κατασκευών), ο Minke έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις κατασκευές από χώµα και άχυρο – φαινοµενικά αντισυµβατικές πρώτες ύλες τούτη την εποχή που κυριαρχούν το ατσάλι, το γυαλί και το τσιµέντο. (Πρόκειται για την πλέον έντονη αντίθεση µε τον εξαιρετικά νεωτεριστικό µπρουταλισµό του σχεδίου της Ακαδηµίας Καλών Τεχνών που προωθούσε ο Paul Posenenske.) Πάντως, αυτό που προσελκύει πρωτίστως τον Minke είναι η αρχαία ιστορία αυτών των υλικών και η εφαρµογή των παραδοσιακών τεχνικών. Δεν αποτελεί δε έκπληξη το γεγονός ότι η δουλειά του έτυχε θερµής υποδοχής στη Νότια Αµερική: η αργή παγκοσµιοποίηση των φιλοσοφιών περιβαλλοντικής κατασκευής κινείται σταθερά προς την κατεύθυνση αυτού του πρωτοπόρου.
Μέρος της συµβολής του Minke στην documenta 14 είναι η αναβίωση του πήλινου θόλου στο Κάσελ, έτσι ώστε να αποτελέσει χώρο διεξαγωγής κάθε λογής δρώµενων στο πλαίσιο του ενδιαφέροντος του αρχιτέκτονα για την ακουστική, ίσως ακόµη και για τη θεραπευτική χρήση της αρχιτεκτονικής. Επιπροσθέτως, ένας καινούριος πλίνθινος πύργος έκανε την εµφάνισή του µπροστά στον θόλο, ο οποίος είναι προσβάσιµος σε έναν µόνο επισκέπτη τη φορά.
Dieter Roelstraete