Σε µια από τις πρώτες µου επισκέψεις στο σπίτι του στην Καλκούτα ο Ganesh Haloi µε κάλεσε να καθίσω, µε κέρασε γλυκά από τη Βεγγάλη κι έπειτα µου εξήγησε πώς αντιλαµβάνεται κανείς τα στοιχειώδη σχήµατα που υπάρχουν στον οργανικό κόσµο· πως η γραµµή, ο κύκλος και το τρίγωνο υπάρχουν ως φυσικές γεωµετρικές µορφές, ωστόσο εµπλέκονται στο περίπλοκο γεωγραφικό περίγραµµα του κόσµου. Στα σχέδια και στη ζωγραφική του σε χειροποίητο χαρτί οι µορφές αυτές αποκωδικοποιούνται µόλις τοποθετηθούν στη σελίδα. Με αυτόν τον τρόπο, η σύνθεση διαφορετικών συµβολικών µορφών στο έργο του Haloi δίνει πνοή στην τοπιογραφία. Σε όλο του το έργο, όπως και στη σκέψη του, δεν υφίσταται διαχωρισµός µεταξύ της έσω και της έξω φύσης.
Το 1957, λίγο µετά την ολοκλήρωση των καλλιτεχνικών του σπουδών στην Καλκούτα, o Haloi έγινε µέλος του Ινστιτούτου Αρχαιολογικών Σπουδών της Ινδίας για να συνεισφέρει ως εικαστικός. Επί έξι χρόνια µελέτησε επιµελώς τη ζωγραφική στις σπηλιές και στα µοναστήρια στην Αγιάντα, έναν αρχαίο βουδιστικό τόπο ο οποίος αποτελεί πηγή έµπνευσης για καλλιτέχνες εδώ και αιώνες. Εκεί έκανε µια πρωτοποριακή συγκριτική µελέτη µε αντικείµενο τη θρησκευτική εικονογραφία των σπηλαιογραφιών και άρχισε να αντιλαµβάνεται τον τρόπο µε τον οποίο το φως και οι φυσικές χρωστικές ουσίες δίνουν κίνηση στις µορφές σαν να πρόκειται για θέατρο σκιών. Ο Haloi συµπλήρωσε τη µελέτη των µνηµείων µε ανθρωπολογικά σχέδια των αυτόχθονων κοινοτήτων της περιοχής.
Η βουδιστική φιλοσοφία είχε βαθιά επίδραση στην καλλιτεχνική σκέψη του Haloi και στην εννοιολογική γλώσσα που σµίλεψε. Αναλογιζόµενος το φαινόµενο της αλήθειας, ο καλλιτέχνης παραθέτει ένα ιερό κείµενο: «Μα στα πράγµατα που αλλάζουν είναι αµετάβλητος ο νόµος, και όπου ο νόµος φαίνεται εκεί υπάρχει η αλήθεια». Συνάµα το έργο του ορίζεται εξίσου από τα πολιτικά γεγονότα που σηµάδεψαν τη ζωή του. Γεννήθηκε το 1936 σε ένα προάστιο της ανατολικής Βεγγάλης που αποτελεί πλέον τµήµα του Μπανγκλαντές, και η αισθητική του γλώσσα περιέχει µνήµες γεγονότων όπως ο λιµός της Βεγγάλης, η εγκατάλειψη της υπαίθρου και ο διαµελισµός της ινδικής υποηπείρου που ξεκίνησε µε γενοκτονία το 1947.
Ο Haloi δηµιούργησε µε τα χρόνια το δικό του λεξιλόγιο αφηρηµένης τέχνης µε γήινες αποχρώσεις, το οποίο αντλεί έµπνευση από ένα τεράστιο εύρος εικονογραφίας, ιδεών και κινηµάτων: από την ιερή αρχιτεκτονική, την ινδική παράδοση της ζωγραφικής σε µικρογραφία, το Βαρανάσι ως τόπο προσκυνήµατος και το γεωγραφικό έδαφος (τον χαρακτήρα της αγροτικής τοπογραφίας, τη χλωρίδα και τη διαστρωµάτωση των πετρωµάτων). Στη ζωγραφική του o Haloi είναι ένας περιπλανώµενος ταξιδιώτης, το ίδιο και ο θεατής – ο οποίος µπορεί να περιηγηθεί, χωρίς χρονικούς περιορισµούς, µέσα στην απεραντοσύνη του τοπίου, στην αιωρούµενη γεωµετρία, στη σαγήνη των γραµµών.
Natasha Ginwala