Romuald Karmakar

Romuald Karmakar, Die Nacht singt ihre Lieder (Νυχτερινά τραγούδια, 2003), φιλμ 35 mm, έγχρωμο, με ήχο, 95', στιγμιότυπο από το Studio Babelsberg, Πότσνταμ, 2002, φωτογραφία: Pantera Film GmbH

Romuald Karmakar, Byzantion, 2017, ψηφιακό βίντεο, άποψη εγκατάστασης, Westpavillon (Orangerie), Kassel, documenta 14, φωτογραφία: Liz Eve

Ο κινηµατογραφιστής Romuald Karmakar αντλεί από τις παραδόσεις εκείνων που διαµόρφωσαν το Νέο Γερµανικό Σινεµά της δεκαετίας του 1960 και του 1970. Οι ταινίες του εγγράφονται σε ένα διευρυµένο φάσµα υποειδών που εκτείνονται από το πειραµατικό ντοκιµαντέρ ως την πειραµατική µυθοπλασία, γειτνιάζοντας µε άλλους κλάδους, όπως οι παραστατικές και οι οπτικές τέχνες. Σε όλη τη διάρκεια της κινηµατογραφικής σταδιοδροµίας του ο Karmakar, ο οποίος γεννήθηκε το 1965 στο Βισµπάντεν, επικεντρώνεται σε µεγάλο βαθµό στην απεικόνιση της γερµανικής πολιτικής ιστορίας και σύγχρονης κουλτούρας. Η άµεση, συχνά ριζικά µινιµαλιστική ανάλυση του θέµατός του βυθίζει τους θεατές σε µια µύχια και αµήχανη απεικόνιση κοινωνικών πλαισίων εµποτισµένων µε οργή, τρόµο και βία.

Οι κινηµατογραφικές ταινίες µεγάλου µήκους του Karmakar περιστρέφονται γύρω από την περιθωριοποίηση και την εξαθλίωση και συχνά αναφέρονται στο ζήτηµα της γενοκτονίας, το οποίο είναι συνυφασµένο µε τη γερµανική συνείδηση. Παρ’ όλα αυτά, σηµαντικό µέρος των ντοκιµαντέρ του απεικονίζει περισσότερο τη βία του λόγου παρά τη σωµατική βία. Αξιοσηµείωτες είναι οι δύο ιστοριογραφίες που εστιάζουν στον θύτη αντί για το θύµα: Το Warheads (Πολεµικές κεφαλές, 1992) παρουσιάζει µισθοφόρους και λεγεωνάριους σε µια απεικόνιση στρατιωτικής κουλτούρας, ενώ το The Deathmaker (Ο θανατοποιός, 1995) βασίζεται στις αποµαγνητοφωνήσεις της ανάκρισης του δράστη µαζικών δολοφονιών Fritz Haarmann, του επονοµαζόµενου και «λυκανθρώπου του Ανόβερου». Παράλληλα, το The Himmler Project (Σχέδιο Himmler, 2000) αναπαριστά την τρίωρη οµιλία του αρχηγού των Ες Ες προς τους αξιωµατικούς των Ες Ες στο Πόζναν το 1943, διαβόητη για την ανοιχτή παραδοχή και την ηρωοποίηση της εξόντωσης των Εβραίων της Ευρώπης. Στην ταινία αυτή η λεπτοµερής αναπαράσταση της οµιλίας βασίζεται σε µια ηχογράφηση γραµµοφώνου, ενώ η σκηνοθεσία βασίζεται στο εγκληµατικό πολιτικό σύστηµα και στις διαδικασίες νοµιµοποίησής του. Ο λόγος διαποτίζει και τις πιο πρόσφατες ταινίες του Karmakar. Το The Hamburg Lessons (Μαθήµατα του Αµβούργου, 2006) αναπαριστά δύο από τα κηρύγµατα του σαλαφιστή ιµάµη Mohamed Fizazi που ηχογραφήθηκαν το 2000. Στις οµιλίες του Fizazi παρευρίσκονταν συχνά οι ενορχηστρωτές των επιθέσεων της 11ης Σεπτεµβρίου όταν ζούσαν στο Αµβούργο, και η ρητορική του που καταδίκαζε την αποικιοκρατία και τον δυτικό ιµπεριαλισµό, προκρίνοντας µια ολοκληρωτική, πολεµική ερµηνεία του Κορανίου και του Ισλάµ, θεωρείται ότι συνέβαλε στη ριζοσπαστικοποίηση της οµάδας του Αµβούργου στη Γερµανία.

Τα µύχια φιλµικά πορτρέτα του Karmakar, είτε εστιάζονται στην ιστορία ενός κατά συρροή δολοφόνου ή µιας οµάδας εξτρεµιστών, είτε εστιάζονται στη γενοκτονική µηχανή της τροµοκρατίας των ναζί και των Ες Ες ή στις βιογραφίες Γερµανών µισθοφόρων που έδρασαν στην Αφρική, στα Βαλκάνια και αλλού κατά τη δεκαετία του 1990, αποκαλύπτουν τις δοµικές και συστηµικές επιπτώσεις των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών και των ιστορικών περιστάσεων που καλλιεργούν αυτά τα κοινωνικά πλαίσια. Διά µέσου µιας µινιµαλιστικής χρήσης του λόγου, τα έργα του Karmakar τοποθετούν τον θεατή στη θέση του αποδέκτη αυτών των αφηγήσεων, φέρνοντάς µας άµεσα αντιµέτωπους µε την εσωτερική λογική της ριζοσπαστικής σκέψης.

Hila Peleg

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση
Απόσπασμα από το documenta 14: Daybook
Σχετικές αναρτήσεις

Denk ich an Deutschland in der Nacht

Romuald Karmakar

Ελληνική πρεμιέρα
4 Ιουλίου, 21:00
Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Αθήνα…

 Περισσότερα
Ημερολόγιο

Κείμενα #16: Angriff auf die Demokratie – Eine Intervention (Επίθεση στην δημοκρατία – Mια παρέμβαση)

Romuald Karmakar

Τον Δεκέμβριο του 2011 δέκα Γερμανοί διανοητές συναντήθηκαν στο Βερολίνο για να συζητήσουν την τρέχουσα πολιτική κρίση: το πώς η δημοκρατία έχει υπονομευτεί, εξασθενήσει, εκφυλιστεί και διαστραφεί από τη λεγόμενη ελεύθερη αγορά και τις λειτουργίες της…

 Περισσότερα
Δημόσια τηλεόραση