Εκλεκτικές Συγγένειες

Οι Εκλεκτικές Συγγένειες είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα διάρκειας ενός έτους στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ ΑΣΚΤ και documenta 14.

Το πρόγραμμα, που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2016, περιλαμβάνει τακτικές συναντήσεις όπου οι καλλιτέχνες της documenta 14 και τα μέλη των ομάδων καθώς επίσης συντελεστές του περιοδικού South as a State of Mind συναντούν φοιτητές σε σεμινάρια, συσκέψεις εργασίας, δημόσιες ομιλίες και αναγνώσεις. Μαζί εντοπίζουν διάφορα μοτίβα, συγγένειες και θεματικές που διατρέχουν τα ποικίλα στοιχεία της documenta 14. Αντλώντας από τις ιδέες των Oskar και Zofia Hansen, το πρόγραμμα επιχειρεί να αντιμετωπίσει την εκπαίδευση ως «ανοιχτή φόρμα», ως έναν χώρο που προσφέρεται για αυθόρμητες χειρονομίες και συμβάντα που «ξυπνούν τον πόθο της ύπαρξης», όπως περιγράφεται στο Open Form Manifesto (Μανιφέστο της Ανοιχτής Φόρμας) του Oskar Hansen το 1959.

Σε τακτά διαστήματα, οι συναντήσεις εκκινούν από διάφορα σημεία, όπως η επιτελεστικότητα του εαυτού, οι οριακές οικονομίες, η ιστορία της χειρονομίας, ημερολόγια, βιβλιοθήκες και υφάσματα, παρτιτούρες, νομίσματα σε ισχύ και πολιτική φαντασία, καθώς επίσης από προφορικές ιστορίες που αντιπροσωπεύουν τη σύγκληση διαφόρων μορφών καλλιτεχνικής αφήγησης. Στις εκλεκτικές συγγένειες που οδηγούν σε χημικές αντιδράσεις, διαφορετικά στοιχεία αλληλεπιδρούν και συγχέονται σε διαφορετικούς ρυθμούς. Παρόμοιες έλξεις είναι εγγενείς στη διαδικασία ανάπτυξης της τέχνης και της συλλογικής παραγωγής.

Το πρόγραμμα έχει τη μορφή εβδομαδιαίων συναντήσεων εις βάθος, με εγγεγραμμένους φοιτητές, όπου καλλιτεχνικές ιδέες και μεθοδολογίες συζητιούνται και αναπτύσσονται μαζί με προσκεκλημένους καλλιτέχνες και συγγραφείς της documenta 14. Οι εβδομαδιαίες συναντήσεις καταλήγουν σε μηνιαία σύνολα σεμιναρίων που περιλαμβάνουν εντατικά πρότζεκτ και συζητήσεις καθώς και δημόσιες παρουσιάσεις.

To περιοδικό South as a State of Mind αποτελεί σημείο εστίασης για κοινή πρακτική ανάγνωσης. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, υπάρχουν διάφορα σημεία συνάντησης με τη Βουλή των Σωμάτων και τις Ανοιχτές Κοινότητές της. Κοινό θέμα τους με τις Εκλεκτικές Συγγένειες είναι ο τρόπος με τον οποίο αποκτούν ζωή τα καλλιτεχνικά έργα. Πώς μπορούμε να φτιάξουμε μαζί ένα καλλιτεχνικό έργο; Με ποιους τρόπους διαπλέκονται η παραγωγή της τέχνης, η κατανόηση της τέχνης και η αμφισβήτηση της σύγχρονης πολιτικής φαντασίας;

Χώροι

Το πρόγραμμα λαμβάνει χώρα στις εγκαταστάσεις της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών στο Παράρτημα οδού Πειραιώς. Οι αίθουσες που χρησιμοποιούνται για τα δύο εξάμηνα των Εκλεκτικών Συγγενειών βρίσκονται στο Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος που σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο studio 66 (πρώτο εξάμηνο) και στη λεγόμενη «παλιά βιβλιοθήκη» (δεύτερο εξάμηνο) που σχεδιάστηκε από τον Αριστείδη Αντονά. Ένας υβριδικός χώρος που αναπτύχθηκε από την documenta 14 και την ΑΣΚΤ, η βιβλιοθήκη λειτουργεί ως εργαστήριο και σαλόνι για τους φοιτητές που έρχονται στο πρόγραμμα καθώς και ως ένα δημόσιο πεδίο για ντόπιους και ξένους φοιτητές.

Ο κήπος της ΑΣΚΤ επίσης φιλοξενεί κάποιες συναντήσεις και λειτουργεί ως χώρος όπου ανταλλάσσονται γνώσεις και πρακτικές. Εδώ συναντιόμαστε συχνά όταν ο καιρός είναι καλός, για παρατήρηση της φύσης, συζητήσεις και εργασίες με τους επιμελητές και τους καλλιτέχνες. Οι δημόσιες παρουσιάσεις γίνονται σε διάφορα σημεία.

Εντατικά Τμήματα

Κατά τη διάρκεια των Εντατικών Τμημάτων διάρκειας μίας εβδομάδας, με τίτλο Ακούγοντας Φωνές (Ιανουάριος του 2017) και Σχολή Χειρονομιών (Μάιος του 2017), οι φοιτητές συμμετέχουν σε κοινά σεμινάρια και παρουσιάσεις μαζί με φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Κάσελ.

Λίστα εκδηλώσεων

Εκλεκτικές Συγγένειες Εισαγωγή, 17 Οκτωβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Αίθουσα Κινηματογράφου
Συντελεστές: μια εκπαίδευση (Sepake Angiama, Anton Kats, Έλλη Παξινού, Arnisa Zeqo), Ζάφος Ξαγοράρης

Φοιτητές της ΑΣΚΤ και μέλη του διδακτικού προσωπικού προσκαλούνται να συμμετάσχουν σε συζήτηση για τις διαφορετικές μεθοδολογίες εκμάθησης στο πλαίσιο της documenta 14 και να γνωρίσουν μέλη της ομάδας «μια εκπαίδευση». Εισαγωγή του προγράμματος Εκλεκτικών Συγγενειών.

Εκλεκτικές Συγγένειες Δημόσια Παρουσίαση #1, 18 Οκτωβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Αίθουσα Ντε Κίρικο

Ο καλλιτέχνης Rainer Oldendorf μιλά για την πρόσφατη καλλιτεχνική του έρευνα σχετικά με το Τέταρτο Διεθνές Συνέδριο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής (CIAM 4), που έλαβε χώρα στο πλοίο «Πατρίς» το 1933 εν πλω από τη Μασσαλία στην Αθήνα. Η παρουσίασή του πραγματεύεται την προκλητική και εκτενή σύνδεση ανάμεσα στη μοντερνιστική αρχιτεκτονική και την κοινωνική οργάνωση. Ο Oldendorf επανεξετάζει αυτή τη διαδρομή και το CIAM 4 ταξιδεύοντας προς την αντίθετη κατεύθυνση, από την Αθήνα στη Μασσαλία, μαζί με φοιτητές σε πενταήμερο ταξίδι με το πλοίο. Κατά τη διάρκεια αυτού του σεμιναρίου εν πλω, γίνεται προσπάθεια να παραχθεί το δέκατο τέταρτο κεφάλαιο της συνεχιζόμενης σειράς ταινιών του με τίτλο Marco.

Εκλεκτικές Συγγένειες Seminar #1, October 19, 2016
ΑΣΚΤ, Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος.

Ο Rainer Oldendorf δίνει ένα κλειστό σεμινάριο επικεντρωμένο στις διασυνδέσεις ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και την κοινωνική οργάνωση, τα νεοκλασικά οικήματα και τη σύγχρονη κατασκευή. Οι φοιτητές συζητούν για το έργο Architects’ Congress (1933), ένα κινηματογραφικό ημερολόγιο του László Moholy Nagy στο CIAM 4 και αποσπάσματα της ταινίας Marco.

Εκλεκτικές Συγγένειες Σεμινάριο #2, 1 Νοεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος
Με τους: Moyra Davey, Aboubakar Fofana, Quinn Latimer, Vivian Suter, Monika Szewczyk

Σε αυτή τη συνάντηση η Moyra Davey παρουσιάζει τη συγγραφική και καλλιτεχνική πρακτική της με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόσφατη δουλειά της με τίτλο Hemlock Forest (2016) και στη συμβολή της στο South as a State of Mind, με το άρθρο «Walking with Nandita». Η Quinn Latimer επίσης μιλά για το κείμενο της Davey στο South και την επίσκεψή τους στην Ινδία. Στο δεύτερο μέρος της συνάντησης η Vivian Suter καλεί τους φοιτητές σε μια άσκηση ζωγραφικής, όπου χρησιμοποιούν ψαρόκολλα και διάφορα χρώματα για να ζωγραφίσουν σε μεγάλα φύλλα λευκού χαρτιού τοποθετημένα στο δάπεδο. Τέλος, η Monika Szewczyk και ο καλλιτέχνης Aboubakar Fofana μιλούν για την επικείμενη δουλειά του στον κήπο της ΑΣΚΤ και ένα σεμινάριο καλλιγραφίας που θα διοργανωθεί αργότερα αυτή τη χρονιά.

Εκλεκτικές Συγγένειες Εβδομαδιαία Συνάντηση στην Τάξη, 8 Νοεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Κήπος και Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος
Με τους: Feodora Pallas, Monika Szewczyk, Arnisa Zeqo

Οι φοιτητές συναντιούνται στον κήπο για να μαζέψουν ρόδια και τσόφλια καρυδιών με τις Monika Szewczyk και Feodora Pallas. Τα φυσικά υλικά που συλλέγονται θα χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή φυσικών βαφών σε σεμινάριο με τον Aboubakar Fofana αργότερα αυτή τη χρονιά.

Εκλεκτικές Συγγένειες Σεμινάριο #3, 22–24 Νοεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος
Με τον: Daniel García Andújar

Με τον τίτλο «Βγάλτε το φανάρι του Διογένη», ο καλλιτέχνης Daniel García Andújar παραδίδει ένα τριήμερο σεμινάριο όπου συζητά τους διαφορετικούς τρόπους συλλογής και διάχυσης του αρχειακού υλικού. Επικεντρώνεται στην παρακολούθηση και τον έλεγχο στην εποχή του διαδικτύου, αλλά και στο «χακάρισμα» του ιστορικού κανόνα. Οι φοιτητές επίσης συζητούν και παρουσιάζουν τα προσωπικά τους αρχεία, είτε σε ψηφιακή είτε σε άλλη υλική μορφή, και λαμβάνουν αντιδράσεις από τον καλλιτέχνη και την υπόλοιπη τάξη.

Εκλεκτικές Συγγένειες Δημόσια Παρουσίαση #2, 23 Νοεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Αίθουσα Ντε Κίρικο
Με τον: Daniel García Andújar

Με τον τίτλο «Χακάροντας τον Κανόνα και το υλικό της αφήγησης», ο καλλιτέχνης κάνει μια δημόσια παρουσίαση της πρακτικής του. Το θέμα του είναι η εξαφάνιση του δημόσιου χώρου και η νέα παγκόσμια κατανομή εργασίας. Ο καλλιτέχνης αναλύει πώς η τέχνη δημιουργεί μοντέλα αντίστασης που μεταμορφώνουν τις πολιτισμικές πρακτικές και πώς αυτές μπορούν να διασωθούν από τους μηχανισμούς της ψηφιοποίησης για να μετατραπούν σε δημιουργικές διαδικασίες.

Εκλεκτικές Συγγένειες Σεμινάριο #4, 13-15 Δεκεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος
Με τις Pascale Criton, Angela Melitopoulos και φοιτητές από τη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δανίας

Η συνθέτρια Pascale Criton και η καλλιτέχνις Angela Melitopoulos παραδίδουν ένα τριήμερο σεμινάριο με τίτλο «Διαγώνια ακρόαση», με τη συμμετοχή φοιτητών από τη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δανίας στην Κοπεγχάγη. Το σεμινάριο ξεκινά με πρακτικό αυτοσχεδιασμό βασισμένο σε μια εννοιολογική σύνθεση του Cornelius Cardew. Ακολουθεί συζήτηση με βάση τη φιλμική εγκατάσταση με τίτλο The Refrain (2015) της Angela Melitopoulos. Η Pascale Criton παρουσιάζει την έρευνά της και κάποια δείγματα της πρακτικής της, μεταξύ των οποίων το έργο Sensitive Ears (2015). Οι φοιτητές καλούνται να ηχογραφήσουν ένα ηχητικό συμβάν από τον περίγυρό τους και να φέρουν την ηχογράφηση στην τάξη την επόμενη μέρα. Το σεμινάριο λήγει με τις Criton και Melitopoulos να συζητούν για τη θεωρία της υποκειμενικότητας κατά Gilles Deleuze και Felix Guattari.

Εκλεκτικές Συγγένειες Δημόσια Παρουσίαση #3, 14 Δεκεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Αίθουσα Ντε Κίρικο
Με τις Pascale Criton, Angela Melitopoulos

Η συνθέτρια Pascale Criton και η καλλιτέχνις Angela Melitopoulos κάνουν δημόσια παρουσίαση με τίτλο «Διαγώνια ακρόαση». Η Melitopoulos παρουσιάζει το εν εξελίξει κινηματογραφικό της πρότζεκτ Crossings για την documenta 14. Μιλά για την κυκλοφορία των φωνών στο πλαίσιο της αυτονομίας της μετανάστευσης, όπου οι υποκειμενικότητες προκύπτουν μέσω αυτού που ο Félix Guattari περιέγραψε ως «ένα αδιάκοπο πήγαινε-έλα μεταξύ πολυπλοκότητας και χάους». Η Pascale Criton συζητά με τη Melitopoulos για πτυχές του έργου Crossings και από κοινού υποστηρίζουν μια οικολογία της ακρόασης με ηθικό, ποιητικό και κοινωνικό χαρακτήρα.

Εκλεκτικές Συγγένειες, Ειδική Συνάντηση, 14 Δεκεμβρίου 2016
ΑΣΚΤ, Εργαστήριο Αγιογραφίας
Επικεφαλής: Δημοσθένης Αβραμίδης
Με τον Aboubakar Fofana

Σε αυτή την ειδική συνάντηση ο Aboubakar Fofana μοιράζεται τα μυστικά της καλλιγραφίας με τους φοιτητές του προγράμματος Εκλεκτικές Συγγένειες και τους φοιτητές που εργάζονται στο Εργαστήριο Αγιογραφίας με επικεφαλής τον Δημοσθένη Αβραμίδη. Ο καλλιτέχνης μαθαίνει στους φοιτητές τεχνικές για να γράφουν καλλιγραφικά απλά λατινικά γράμματα.

Εκλεκτικές Συγγένειες, Εβδομαδιαία Συνάντηση σε τάξη, 24 Ιανουαρίου 2017
ΑΣΚΤ, Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος
Με τον Άγγελο Πλέσσα

Ο καλλιτέχνης Άγγελος Πλέσσας παραδίδει μια παρουσίαση με θέμα τη δεύτερη έκδοση του Πρωτοκόλλου Πειραματικής Εκπαίδευσης που θα λάβει χώρα από 25 Φεβρουαρίου έως 3 Μαρτίου στο Παράρτημα Δελφών της ΑΣΚΤ. Το Πρωτόκολλο Πειραματικής Εκπαίδευσης είναι ένα πρότυπο εναλλακτικής εκπαίδευσης που ιδρύθηκε από τον Πλέσσα. Οι συμμετέχοντες καλούνται να δημιουργήσουν εκπαιδευτικά μοντέλα με βάση μια μελέτη περίπτωσης και το τοπικό συγκείμενο. Ο καλλιτέχνης ενθαρρύνει τους φοιτητές να συμμετάσχουν και αρκετοί φτάνουν στους Δελφούς αργότερα αυτή τη χρονιά.

Εκλεκτικές Συγγένειες Σεμινάριο #5, 31 Ιανουαρίου 2017
ΑΣΚΤ, Κτίριο του Μεταπτυχιακού Τμήματος
Με την Banu Cennetoğlu

Η καλλιτέχνις Banu Cennetoğlu μοιράζεται με τους φοιτητές ποικίλες πτυχές της δουλειάς της. Συγκεκριμένα, συζητά για διάφορα έργα στο πλαίσιο των οποίων συλλέγει τις έντυπες εφημερίδες μίας ημέρας σε επιλεγμένη γεωγραφική περιοχή. Επίσης ενημερώνει τους φοιτητές σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετώπισε το έργο της για το αρχείο του Masist Gül (μαζί με τη Philippine Hoegen), που παρουσιάστηκε στο Bas, έναν χώρο για βιβλία τέχνης στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και σε άλλους χώρους. Τέλος, η καλλιτέχνις παρουσιάζει τη διαδικασία της νέας δουλειάς της για την documenta 14 στην Αθήνα.

Εκλεκτικές Συγγένειες, Εβδομαδιαία Συνάντηση σε τάξη, 7 Φεβρουαρίου 2017
ΑΣΚΤ, Παλιά Βιβλιοθήκη
Με τον Ibrahim Mahama

Η συνάντηση με τον καλλιτέχνη Ibrahim Mahama είναι η πρώτη που γίνεται στην παλιά βιβλιοθήκη. Οι φοιτητές βοηθούν στην επαναδιαρρύθμιση του χώρου, μεταφέροντας βιβλιοθήκες και τραπέζια για να δημιουργηθεί περισσότερος χώρος. Ο καλλιτέχνης Ibrahim Mahama παρουσιάζει το πρότζεκτ του για την documenta 14 και προσκαλεί τους φοιτητές σε μια σειρά περφόρμανς που θα πραγματοποιηθούν στην Πλατεία Συντάγματος.

Εκλεκτικές Συγγένειες Σεμινάριο #6, 14-16 Φεβρουαρίου 2017
ΑΣΚΤ, Παλιά βιβλιοθήκη
Με την Yael Davids

Κατά τη διάρκεια τριήμερου σεμιναρίου με τίτλο «Salon de Tomb: Η βιβλιοθήκη-σαλόνι ως πορτρέτο», η καλλιτέχνις Yael Davids καλεί τους φοιτητές να ξανασκεφτούν την έννοια και την πρακτική του σαλόν/βιβλιοθήκη σε επιτελεστικό πλαίσιο. Η Yael Davids παρουσιάζει την έρευνά της για τη Rahel Varnhagen (1771-1833), η οποία είχε ένα από τα σημαντικότερα σαλόν του 18ου αιώνα στο Βερολίνο, την αλληλογραφία μεταξύ Walter Benjamin και Gershom Scholem, και τη Συλλογή Gurlitt. Στο τέλος, η καλλιτέχνις διευθύνει ένα επιτελεστικό εργαστήριο όπου οι φοιτητές εσωτερικεύουν διάφορα κείμενα που διάβασαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος Εκλεκτικές Συγγένειες και προετοιμάζουν μια σειρά περφόρμανς.

Κάθε μέρα του σεμιναρίου ξεκινά με ασκήσεις Feldenkrais.