Δευτέρα 20 Μαρτίου 2017, 24:00 στην ΕΡΤ2
Ηλίας Πετρόπουλος: Ένας κόσμος υπόγειος (Elias Petropoulos: An Underground World), 2005, Ελλάδα, 61′
Σκηνοθεσία: Καλλιόπη Λεγάκη
Ο Ηλίας Πετρόπουλος, που πέθανε το 2003, ήταν ο πρώτος λαογράφος, συγγραφέας και ιστορικός στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με το περιθώριο και κατέγραψε πρόσωπα και πράγματα περιφρονημένα από την επίσημη ιστορία. Πνεύμα ανήσυχο και ερευνητικό, υπήρξε πολέμιος του ακαδημαϊσμού και του κατεστημένου.
Ο φακός της Καλλιόπης Λεγάκη συναντάει τον Πετρόπουλο στο γραφείο του στο Παρίσι, όπου έζησε αυτοεξόριστος τα τελευταία τριάντα χρόνια της ζωής του. Η ταινία Ηλίας Πετρόπουλος: Ένας κόσμος υπόγειος αποδείχθηκε η τελευταία συνέντευξή του, καθώς ο Πετρόπουλος πέθανε από καρκίνο μερικούς μήνες αργότερα, απογοητευμένος από την πολιτική της πατρίδας του και κουρασμένος από τις αλλεπάλληλες διώξεις και φυλακίσεις. Υπήρξε ενεργό μέλος της Αντίστασης στη ναζιστική κατοχή και αργότερα επικριτής της καταπίεσης και της λογοκρισίας, και το 1974 αναζήτησε καταφύγιο από τη χούντα στο Παρίσι.
Ο Πετρόπουλος μας ταξιδεύει σε άγνωστα τοπία της παράδοσης και της ελληνικότητας και μας γνωρίζει με όλους αυτούς τους καταδιωκόμενους και περιφρονημένους που κυριαρχούν στα βιβλία του. Ρεμπέτες, αλήτες, μάγκες, γυναίκες του πεζοδρομίου, ομοφυλόφιλοι, φυλακισμένοι –πρόσωπα που ο ίδιος αποκαλούσε «κόσμο του υπογείου»– συναντιούνται μπροστά στον φακό όπως κάποτε συναντήθηκαν στα βιβλία του.
Παράλληλα, καταξιωμένοι καλλιτέχνες και διανοούμενοι –ο «υπέργειος κόσμος»– που γνωρίστηκαν και συνδέθηκαν με τον Πετρόπουλο καταθέτουν τη δική τους άποψη για εκείνον, που με τρόπο μοναδικό κατάφερνε να «συνδιαλέγεται» με αυτούς τους τόσο διαφορετικούς, κρυφούς κόσμους.
Η κάμερα αποκαλύπτει έναν άνθρωπο που δεν σταμάτησε να δουλεύει παθιασμένα, να συλλέγει στοιχεία για τα βιβλία του και να ανατρέπει κατεστημένες αξίες και θέσεις. Ο Ηλίας Πετρόπουλος παρέμεινε ως το τέλος αμετανόητος αναρχικός ιδεολόγος και ένας από τους τελευταίους ρομαντικούς των καιρών μας.
—Καλλιόπη Λεγάκη, σκηνοθέτις και Μαρία Γεντέκου, παραγωγός της ταινίας Ηλίας Πετρόπουλος: Ένας κόσμος υπόγειος