Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2017, 24:00
Voilà l'enchaînement (Ιδού η αλυσίδα), 2014, Γαλλία, 30′
Σκηνοθεσία: Claire Denis
Το πώς απομακρύνονται δύο άνθρωποι μπορεί να είναι το ίδιο καθηλωτικό να το παρακολουθήσει κανείς όσο και το τι τους ενώνει. Στο Ιδού η αλυσίδα της Claire Denis οι ρωγμές στη σχέση ενός μαύρου (Alex Descas) και μιας λευκής (Norah Krief) είναι εμφανείς από την πρώτη στιγμή. Λαχταρώντας να έρθουν πιο κοντά και χαϊδεύοντας τον ώμο του, εκείνη του ζητά να χτυπήσει τατουάζ με το όνομά της στο σώμα του. Της το αρνείται ήρεμα: «Για σένα σημαίνει αιωνιότητα, για μένα σημαίνει μαρκάρισμα». Άραγε αυτός ο πρώτος διάλογος –αρκετά ανάλαφρος ώστε να απαλυνθεί με μια αγκαλιά, αλλά που ταυτόχρονα ανοίγει μια σχισμή εχθρότητας– πυροδοτεί όσα συμβαίνουν στη συνέχεια;
Η Denis, γαλλικής καταγωγής και μεγαλωμένη στην Αφρική της αποικιοκρατίας, καταπιάνεται συχνά με θέματα φυλής και μετααποικιοκρατίας στη Γαλλία και στη Δυτική Αφρική. Εδώ κρατά το ζευγάρι υπό μεγάλη πίεση, περιορίζοντάς το στους στενούς χώρους του στούντιο όπου γυρίστηκε η ταινία. Η κινηματογράφηση της Agnès Godard είναι ανάλογα συγκρατημένη. Άλλοτε καθηλώνεται στα πρόσωπα των ηθοποιών, για να συλλάβει την παραμικρή έκφραση δυσφορίας ή πόνου, και άλλοτε στρέφεται σε άλλα μέρη του σώματός τους για να υπονοήσει ό,τι δεν ειπώθηκε. Βλέπουμε, για παράδειγμα, το χέρι του Descas να πιάνει απότομα το γόνατο της Krief όταν εκείνη τον αποκαλεί «επιβήτορα» – μια λέξη που, όπως της λέει μετά από λίγο, την έχει ακούσει μόνο σε σχέση με τη δουλεία. Το βλέμμα της χαμηλώνει και το παιχνιδιάρικο χαμόγελο σβήνει από τα χείλη της.
Στην ταινία υπονοούνται κι άλλα πρόσωπα τα οποία δεν φαίνονται: τα παιδιά του ζευγαριού, αστυνομικοί, ένας δικαστής. Στο μεταξύ, η προσοχή μας είναι συνεχώς στραμμένη στα όσα συμβαίνουν ανάμεσα στο ζευγάρι. Πίσω τους βλέπουμε ένα αφηρημένο γκρίζο φόντο, ούτε εστιασμένο ούτε φλου. Αυτός ο περιορισμένος, θολός χώρος γεννά ταυτόχρονα οικειότητα και ένταση. Είναι το σκηνικό και η οθόνη μιας ταραγμένης σχέσης.
—Genevieve Yue, βοηθός καθηγήτρια Culture and Media στο New School της Νέας Υόρκης