Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2017, 24:00 στην ΕΡΤ2
Ku Qian (Πικρό Χρήμα), 2016, Γαλλία/Κίνα, 157΄
Σκηνοθεσία: Wang Bing (καλλιτέχνης της documenta 14)
«Ο χρόνος είναι χρήμα (μπάσταρδε)» τραγουδούσαν οι Swans το 1986. Το ίδιο ρεφρέν –αποστερημένο από την πανκ οργή του– κινεί τα υποκείμενα στο Πικρό Χρήμα του Wang Bing. Η ταινία ακολουθεί ανθρώπους που μετακινούνται από την επαρχία στην πόλη για να εργαστούν ως υφαντουργοί με ημερήσιες ή εποχιακές συμβάσεις. Αυτή είναι η κοινή μοίρα όσων βρίσκονται αντιμέτωποι με τη ραγδαία μεταμόρφωση της Κίνας, όπου μεγαλουπόλεις όπως η Huzhou –όπου διαδραματίζεται το Πικρό Χρήμα– προσελκύουν πάνω από 300.000 εργάτες, οι οποίοι πηγαίνουν εκεί από την αγροτική ενδοχώρα για να εργαστούν, με μισθούς πείνας, σε 18.000 ιδιωτικά εργοστάσια της βιομηχανίας ένδυσης.
Μιλώντας για τη σκληρή αντίθεση ανάμεσα στη βίαιη αστικοποίηση και την παραμέληση της υπαίθρου, ο κινηματογράφος του Wang Bing κατάφερε να γίνει καθρέφτης ενός κρυμμένου έθνους που έχει λησμονήσει το παρελθόν του και στοιχειώνεται από φαντάσματα. Το Πικρό Χρήμα εξετάζει ευθέως τον νεοκαπιταλισμό, τα άμεσα αποτελέσματα και τις συνέπειές του: ο κινηματογραφιστής ακολουθεί μια ομάδα εργατών στην καθημερινή τους ζωή, που μοιράζεται ανάμεσα σε πολύωρες βάρδιες και σύντομες στιγμές ξεκούρασης στον κοιτώνα, όπου η εγκαρδιότητα δίνει τη θέση της στα παράπονα και οι οθόνες των κινητών υποκαθιστούν τις συναισθηματικές σχέσεις. Ο Wang Bing συνοδεύει τους χαρακτήρες του, στέκεται στο πλευρό τους, μπαίνει στη θέση τους – η παρουσία του είναι αυτή ενός σιωπηλού μάρτυρα και έμπιστου συντρόφου. Τους γίνεται τόσο οικείος, ώστε μπορούν να στραφούν σε αυτόν για βοήθεια ή για ένα ξαφνικό ξέσπασμα.
Σε μια σκηνή μπορεί κανείς να παρατηρήσει τη σκιά του κινηματογραφιστή κάτω από μια σκάλα: αυτό που στον παραδοσιακό κινηματογράφο θα θεωρούνταν ατέλεια της φόρμας γίνεται εδώ πράξη πολιτικής συνείδησης. Προκειμένου να δείξει μια διαφορετική Κίνα, ο Wang Bing επινοεί ένα στιλ κινηματογράφου που μπορεί να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων, η οποία έχει κλονιστεί λόγω της πρόσφατης ιστορίας τους.
—Daniela Persico, κριτικός κινηματογράφου και επιμελήτρια τέχνης