Το περιοδικό South as a State of Mind ιδρύθηκε το 2012 στην Αθήνα από τη Μαρίνα Φωκίδη. Από τις αρχές του 2015 έγινε προσωρινά το επίσημο περιοδικό της documenta 14. Περιλαμβάνει τέσσερις ειδικές εξαμηνιαίες εκδόσεις υπό την επιμέλεια της Quinn Latimer, Διευθύντριας Σύνταξης των εκδόσεων της documenta 14, και του Adam Szymczyk, Καλλιτεχνικού Διευθυντή της documenta 14. Το τέταρτο και τελευταίο ειδικό τεύχος θα κυκλοφορήσει το καλοκαίρι του 2017. Με βάση την αρχική σύλληψή του, το South της documenta 14 σχεδιάστηκε ως πεδίο έρευνας, κριτικής, τέχνης, πολιτικής και λογοτεχνίας που θα λειτουργούσε παράλληλα με τη διαδικασία προετοιμασίας της έκθεσης, συμβάλλοντας στον καθορισμό και στη διαμόρφωση των προβληματισμών και των στόχων της. Έτσι, το περιοδικό αποτελεί μία έκφανση της documenta 14, δεν είναι ένα μέσο που προϊδεάζει για το περιεχόμενο που πραγματεύεται η έκθεση. Το γράψιμο και η εκδοτική δραστηριότητα γενικά, σε όλες τις μορφές τους, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της documenta 14, και το περιοδικό είναι προάγγελος αυτής της διαδικασίας. Επιπλέον, η ηλεκτρονική έκδοση του South περιλαμβάνει επιλεγμένο περιεχόμενο από την έντυπη έκδοση σε τρεις γλώσσες: αγγλικά, ελληνικά και γερμανικά.

Διαβάστε το στο διαδίκτυο

Issue #9 [documenta 14 #4]

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Τον τελευταίο χρόνο αναζητήσαμε κατ’ επανάληψη βιβλία και κείμενα σχετικά με τη βία, συνειδητοποιώντας ίσως τον τρόπο με τον οποίο φουσκώνει σαν κύμα τριγύρω μας, απειλώντας να μας παρασύρει στον πάτο με όλες τις μορφές με τις οποίες ξετυλίγεται: οικονομική βία, γλωσσική βία, πολιτική βία, περιβαλλοντική βία, έμφυλη και φυλετική βία. Φάνηκε αναγκαίο, σ’ αυτό το τέταρτο και τελευταίο τεύχος του South as a State of Mind για την documenta 14, να την κατονομάσουμε ως έναν από τους διαρθρωτικούς μηχανισμούς του κόσμου μας. Από αυτή την απόφαση προέκυψε ένα επιτακτικό ερώτημα: Τι θα μπορούσε να αντιπαρατεθεί σ’ αυτή την κουλτούρα της διανοητικής και έμπρακτης βίας; Με ποια αντίρροπη δύναμη και με ποια μέσα μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε; Το ερώτημά μας παραμένει· καθώς όμως το επεξεργαζόμαστε εκ νέου, συνειδητοποιούμε ότι αυτή ακριβώς η αναζήτηση καθοδήγησε σε μεγάλο βαθμό το όραμά μας ως επιμελητών των τεσσάρων τευχών του περιοδικού της documenta 14. Υπό το σκοτεινό άστρο αυτού του ερωτήματος –τι μπορούμε να προσφέρουμε και τι μορφές μπορεί να λάβει αυτή η προσφορά;– ο τίτλος εργασίας του τρέχοντος τεύχους είναι «βία και προσφορά». Αν ο δεύτερος όρος υποδηλώνει τόσο μια δωρεά όσο και μια θυσία, περιγράφει επίσης μια διαφορετικού τύπου σχέση με την κοινότητα, την κοινωνία κ.ο.κ. Μ’ αυτό το σκεπτικό, το έργο αυτού του τεύχους του South εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η βία δομεί τις σχέσεις μας μέσα στον κόσμο, καθώς και τις ετερόκλητες προσφορές –γλωσσικές, οπτικές, ακουστικές– που διαρκώς παράγονται με τη μορφή ενός πολιτιστικού κινήματος εναντίον της. Ο Antonin Artaud έγραψε κάποτε: «Δεν υπάρχουν αρκετά περιοδικά ή, αν προτιμάτε, όλα τα υπάρχοντα περιοδικά είναι άχρηστα. Εμφανιζόμαστε επειδή πιστεύουμε ότι ανταποκρινόμαστε σε κάτι. Είμαστε πραγματικοί. Αυτό μας απαλλάσσει από το να είμαστε απαραίτητοι. Τα περιοδικά θα έπρεπε να είναι όσα και οι ισχύουσες νοητικές καταστάσεις». Το 2015, όταν ξεκινήσαμε να δουλεύουμε σ’ αυτό που θα γινόταν το South as a State of Mind της documenta 14, το κάναμε επειδή πιστεύαμε ότι ανταποκρινόμασταν σε κάτι. Ίσως, όπως σημειώνει ο Artaud, αυτή μας η πεποίθηση μας απαλλάσσει από το να είμαστε απαραίτητοι. Πιστεύαμε όμως τότε, όπως και τώρα, ότι θα πρέπει να υπάρχουν τόσα περιοδικά όσα και νοητικές καταστάσεις, νότιες και άλλες. Το περιοδικό της documenta 14 υπήρξε η ενσάρκωση μιας (ή πολλών) από αυτές. Σας ευχαριστούμε για την ανάγνωση.

Συμμετέχουν στο τεύχος: Domenick Ammirati, Antonin Artaud, James Baldwin, Cassandra Barnett, Walter Benjamin, Lorenza Böttner, Jane Bowles, Andris Brinkmanis, Jon Bywater, Banu Cennetoğlu, Yll Çitaku και Nita Deda, Yael Davids, Angela Y. Davis, Richard Fletcher, Susan Hiller, Kim Hyesoon, Naveen Kishore, Κατερίνα Κοσκινά, Asja Lācis, Quinn Latimer, Robin Coste Lewis, Ulrich Loock, John Miller, Rosalind Nashashibi, Sean O’Toole, Véréna Paravel και Lucien Castaing-Taylor, Hila Peleg, Paul B. Preciado, Laura Preston, Gene Ray, Ben Russell, Ahlam Shibli, K. G. Subramanyan, Vivian Suter, Adam Szymczyk, Diana Taylor και Μαρίνα Φωκίδη

Issue #8 [documenta 14 #3]

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Η οικολογία περιέχει στην ελληνική ρίζα της τη λέξη οίκος, που μπορεί να σημαίνει περιβάλλον, σπίτι ή οικογένεια – ένα αλληλεξαρτώμενο οικοσύστημα (η οικονομία περιέχει επίσης την ίδια ρίζα), και ορίζεται πλέον ως η σχέση μεταξύ οργανισμών και του περιβάλλοντός τους, ως η αλληλεξάρτηση μεταξύ ανθρώπων και θεσμών. Όπως μαρτυρά και η παιδαγωγική υπενθύμιση της ποιήτριας της φυλής των Chickasaw Linda Hogan: «Ορίστε ένα μάθημα: Ό,τι συμβαίνει στους ανθρώπους και ό,τι συμβαίνει στη γη είναι το ίδιο πράγμα». Και εκεί ακριβώς πέφτει το βάρος της δουλειάς που ακολουθεί. Το περιεχόμενο του τρίτου τεύχους του South as a State of Mind για την documenta 14 εστιάζει στους διαρκείς συσχετισμούς ανάμεσα στη φύση, στο κεφάλαιο, στην εξουσία και στη γλώσσα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα κείμενα που ακολουθούν αποτελούν τεκμήρια γλώσσας ή πείνας ή και των δύο. Γιατί «γλώσσα ή πείνα»; Ας φανταστούμε το στόμα ως σύνορο, όριο, κατώφλι: Να καταπίνεις ή να μιλάς. Το κενό ή η γλώσσα (ή η συνάντησή τους). Από τη μια πλευρά, στο εσωτερικό του, ένα χάσμα, κι από την άλλη, στο εξωτερικό του, η προώθηση της γλώσσας (προς ένα άλλο χάσμα ίσως). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η γλώσσα –αυτή με την οποία γεννιέσαι ή αυτή που ανακαλύπτεις ξανά ή αυτή που δημιουργείς εκ νέου, ένα είδος λεξικού– μπορεί να λειτουργεί ως μέσο τροφής, ενώ η πείνα μπορεί να λειτουργεί ως μέσο αντίστασης. Τα νέα ποιήματα, δοκίμια, εικαστικά πρότζεκτ, αλλά και τα παλαιότερα μανιφέστα και οι παραβολές που συγκροτούν αυτό το τεύχος του South εκφράζουν την αναγκαιότητα της γλώσσας εξετάζοντας παράλληλα την κατανάλωση και την πείνα ως πολιτικά και αισθητικά γεγονότα και πεδία που καθόρισαν το παρελθόν μας και θα συγκροτήσουν το συλλογικό μέλλον μας. «Στη σύγχρονη εποχή», γράφει ο Nabil Ahmed, «η αναδυόμενη οικολογική κρίση αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα αρνητικής στιγμής σε αντιπαραβολή με τον νοσηρό συνδυασμό καπιταλισμού και αποικιοκρατίας». Και είναι αυτός ακριβώς ο νοσηρός συνδυασμός στον οποίο εστιάζουμε εδώ. Αν, όπως υποστηρίζει ο Ahmed, η παρακολούθηση της περιβαλλοντικής βίας είναι απαραίτητη για «τον σχηματισμό μιας αντικαπιταλιστικής πολιτικής οικολογίας η οποία θα έχει ταυτόχρονα δομιστική, κοινωνική, πνευματική και περιβαλλοντική διάσταση», πιστεύουμε ότι η συνειδητοποίηση του ρόλου της γλώσσας σ’ αυτόν τον σχηματισμό, ως συνεργός αντίστασης, πνευματικής ή δομιστικής, είναι εξίσου σημαντική. Γλώσσα ή πείνα – ένα είδος συνόρου. Επίσης ένα ερώτημα (για σένα).

Συμμετέχουν στο τεύχος: Nabil Ahmed, Nairy Baghramian, Stefan Benchoam, Ross Birrell, Moyra Davey, Hendrik Folkerts, Gauri Gill, Natasha Ginwala, Gordon Hookey, Χρήστος Καρακέπελης, Tshibumba Kanda Matulu, Quinn Latimer, Σωτήριος Μπαχτσετζής, Tina Modotti, Joaquín Orellana, Νένη Πανουργιά, Synnøve Persen, Pope.L, Gene Ray, Lisa Robertson, Glauber Rocha, Dieter Roelstraete, Roee Rosen, Lala Rukh, Julio Santos, Savitri Sawhney, Monika Szewczyk, Adam Szymczyk, Alejandro Torún, Rajesh Chaitya Vangad, Cecilia Vicuña και Vivian Ziherl

Issue #7 [documenta 14 #2]

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Η σιωπή ως αντίσταση· τα προσωπεία ως αντίσταση. Και, παραδόξως ίσως, ως μέσα δράσης και ομιλίας, ως μέθοδοι πολιτικής και αισθητικής συμμετοχής. Αν οι λέξεις και οι εικόνες μπορούν να τεθούν στην υπηρεσία της κριτικής έρευνας, η σιωπή και τα προσωπεία, ενώ δεν μπορούν να έχουν αξιώσεις αυταπόδεικτης αλήθειας, μπορούν να ενισχύσουν την ευκρίνεια της πολιτικής δήλωσης, μαρτυρώντας την ανάγκη καταγραφής του πραγματικού – δίχως όμως να πέσουμε στην παγίδα της άμεσης αντιπροσώπευσης. Στα δοκίμια και στις αλληγορίες, στα εικαστικά project και στις συνομιλίες, στην ποίηση και στην πεζογραφία που περιλαμβάνονται στις σελίδες του το δεύτερο τεύχος του South as a State of Mind της documenta 14 εξερευνά ζητήματα απόκρυψης ταυτότητας και φίμωσης της εναντίωσης, προφορικότητας και αναγνώρισης, αυτοχθόνων και εξορίας, προέλευσης και επαναπατρισμού, αποικιοκρατικής και σεξουαλικής βίας. Εξετάζουμε και φοράμε τα προσωπεία καθώς τα αντιλαμβανόμαστε ως ιστορικό αλλά και σύγχρονο μέσο ανατροπής που συχνά επιστρατεύεται για να αντισταθεί στους τρόπους με τους οποίους το σώμα μας στερείται βασικά δικαιώματα μέσα στο πλέγμα που περιστοιχίζει την παγκόσμια οικονομία της γεωγραφίας, της ιθαγένειας, της φυλής και του φύλου. Παράλληλα, ερευνούμε τη σιωπή –ένα από τα πολλά προσωπεία της γλώσσας– ως αντίδραση στην κενή εξουσία και στον ολοκληρωτισμό που χαρακτηρίζει μεγάλο τμήμα της επικοινωνίας που εκδηλώνεται ως μακρόσυρτος γλωσσολογικός κατακλυσμός εθνικιστικής προπαγάνδας, νεοφιλελεύθερου κηρύγματος και κωδικοποιημένης βίας. Η σιωπή δεν συνιστά μόνο αντίσταση, αλλά και αποδοχή και αναγνώριση. Όπως παρατηρεί ο Στάθης Γουργουρής στο δοκίμιό του, «Πριν από οτιδήποτε άλλο, το σύμπαν το αφουγκράζεσαι». Οι φωνές και τα σώματα που απαρτίζουν αυτό το τεύχος του South, συγκρατημένα ή δεκτικά, εξωραϊσμένα ή επιθετικά, εκτοπισμένα ή υπερβατικά, αποδεικνύουν ότι η σιωπή και τα προσωπεία είναι συχνά τα μέσα με τα οποία η πολιτική και η αισθητική, η πολιτική αντίσταση και η πολιτιστική παραγωγή συναντιούνται και αναμειγνύονται μεταξύ τους. «Ποιος είναι όμως αυτός που μιλά σ’ αυτό το γεμάτο μάτια δωμάτιο;» διερωτάται η Alejandra Pizarnik. «Ποιος ροκανίζει με στόμα φτιαγμένο από χαρτί; Ονόματα που αναδύονται, σκιές με προσωπεία». Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση.

Συμμετέχουν στο τεύχος: Maria Thereza Alves, Ανδρέας Αγγελιδάκης, Mustapha Benfodil, María Magdalena Campos-Pons, Barbara Casavecchia, Mariana Castillo Deball, Clémentine Deliss, Mahasweta Devi, Elsa Dorlin, Hendrik Folkerts, Regina José Galindo, Στάθης Γουργουρής, John Hejduk, Candice Hopkins, Joan Naviyuk Kane, Frédéric Keck, Quinn Latimer, Alejandra Pizarnik, Jolene Rickard, Léopold Sédar Senghor, Gayatri Chakravorty Spivak, Subcomandante Marcos και Adam Szymczyk

Issue #6 [documenta 14 #1]

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Επιλεγμένες σελίδες από το περιοδικό South as a State of Mind

Ιδιοκτησία και αποστέρηση, εκτοπισμός και χρέος – φαίνεται ότι οι αφηγήσεις που συνθέτουν το παρόν μας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με τις αφηγήσεις που διαμόρφωσαν το παρελθόν μας. Το πρώτο από τα τέσσερα ειδικά τεύχη του South as a State of Mind, στην προσωρινή μορφή του ως το περιοδικό της documenta 14, εξετάζει μορφές και σχήματα εκτοπισμού και αποστέρησης, καθώς και πιθανούς τρόπους διεξόδου και αντίστασης – αισθητικής, πολιτικής, φιλολογικής, βιολογικής – που εντρυφούν σ’ αυτά. Νέα δοκίμια εξετάζουν την αποστέρηση ως ιστορική αλλά και ως σύγχρονη κατάσταση, συνδέοντάς την με την αρχαιολογία και την αρχιτεκτονική, τον αποικιοκρατισμό και την επιτελεστικότητα, το χρέος και τον ιμπεριαλισμό, την προέλευση και τον επαναπατρισμό, το φεμινισμό και τη διαμαρτυρία. Παρουσιάζονται επίσης στο τεύχος ιστορικά ντοκουμέντα εκτοπισμού και χρέους, καθώς κι ένα φωτογραφικό δοκίμιο με θέμα το χτίσιμο αλλά και το κάψιμο της γνώσης σε βιβλιοθήκες, ναούς και άλλα κτίρια μάθησης και εξουσίας, που αποτελούν συγχρόνως εμβλήματα ηγεμονίας αλλά και καταφύγια ιδεών.Είναι τόσο έντονες οι παρούσες πολιτικές συνθήκες και οι προκλήσεις που επιβάλλει η παγκόσμια οικονομική τάξη, ώστε καθίσταται αδύνατο να υπερβάλλει κανείς πλέον («Υπερβάλλω; Μάλλον ανθυπερβάλλω», γράφει χαρακτηριστικά στις σελίδες μας η ποιήτρια Bhanu Kapil). Κι όμως, υπάρχουν ποικίλα και αποτελεσματικά μέσα διαμαρτυρίας. Οι απόψεις που εκτίθενται εδώ, και οι ιστορίες αντιφρονούντων και περιθωριοποιημένων ομάδων που αυτές αφηγούνται, σχηματίζουν μια εναλλακτική χαρτογραφία του κυρίαρχου εικαστικού κανόνα, προσφέροντας μας έτσι τα μέσα να φανταστούμε και να σκιαγραφήσουμε κι εμείς με τη σειρά μας εναλλακτικές οδούς για το μετέωρο παρόν και το ασαφές μέλλον μας. «Η μαθησιακή διαδικασία είναι κάτι που μπορεί να υποκινηθεί, στην κυριολεξία, όπως μία εξέγερση», γράφει η Audre Lorde. Ελπίζουμε να είναι έτσι.

Συμμετέχουν στο τεύχος: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Alexander Alberro, Αριστείδης Αντωνάς, Hannah Arendt, Pierre Bal-Blanc, Miriam Cahn, Manthia Diawara, Άντζελα Δημητρακάκη, Maria Eichhorn, Fouad Elkoury, Peter Friedl, Hans Haacke, Bhanu Kapil, Quinn Latimer, Γιώργος Μακρής, Jonas Mekas, Marta Minujín, Naeem Mohaiemen, Bonaventure Soh Bejeng Ndikung, Linda Nochlin, Paul B. Preciado, Thomas Sankara, Brandon Shimoda, Sven Stilinović, Adam Szymczyk, Françoise Vergès, Kaelen Wilson-Goldie, Μαρίνα Φωκίδη και Stefan Zweig