Βιβλιοκαύτωμα
Ονομάζομαι ΣΩΜΑΤΟΓΡΑΦΗ. Αγνώστου Ταυτότητας Φλύαρο Αντικείμενο. ISBN: 978-1-14210-562-7. 197 σελίδες, συμπεριλαμβανομένων των διαγραφών. 15 x 21 εκ. Κλασικό χαρτί όφσετ. Εξώφυλλο: Φωτογραφία του Mark Velasquez που απεικονίζει γυμνή γυναίκα με αγγλική επιγραφή στην πλάτη.
Τιμή: 600 δηνάρια.
Ονομάζομαι ΣΩΜΑΤΟΓΡΑΦΗ και στο μέτωπό μου η μοιραία επισήμανση:
Κατέληξα στην Τυφλή Αποθήκη χθες, μαζί με μια καινούρια φουρνιά έργων σφραγισμένων, όπως εγώ: ΠΡΟΣ ΠΟΛΤΟΠΟΙΗΣΗ. Άλλο ένα φορτίο βιβλίων που κανείς δεν θέλει, για διάφορους λόγους: πολύ παλιά, πολύ παρωχημένα, βιβλία σκισμένα, βιβλία βαρετά, βιβλία ψηφιοποιημένα, βιβλία προερχόμενα από λογοκλοπή, βιβλία μεταλλαγμένα, βιβλία για ξεχασμένες στάρλετ, βιβλία που δεν πληρούν τα κριτήρια για τον εμπλουτισμό των συλλογών...
Από θεματοφύλακας πολιτισμού, υποβιβάστηκα στον κάλαθο των αχρήστων.
Πάρα πολλά άσχετα κομμάτια.
Θέλει μάζεμα.
Ο Επιμελητής μ’ έκοψε κομματάκια και τώρα ό,τι απέμεινε από τα ορνιθοσκαλίσματά μου
κατέληξε στον σκουπιδοτενεκέ.
Θέλει μάζεμα.
Αυτή είναι η φυσική σειρά.
Ο νόμος της επιλογής.
Στη ζούγκλα του πολιτισμού.
Πάλη για μια θέση.
Ανελέητη πάλη για να εξασφαλίσεις θέση στην ιεραρχία.
Το ονομάζουν επιλεκτικό ξεσκαρτάρισμα.
Πολύ επιλεκτικό. Η ιεραρχία.
Ύπουλα αποκλεισμένος από τις Μεγάλες Εκπτωτικές Αλυσίδες.
Βρες σε ποιον αναθεματισμένο αναγνώστη απευθύνεσαι, αλλιώς θα σε ξεφορτωθούμε.
Τζάμπα χαρτί.
Αφού ξεθωριάσεις στα ψηλά ράφια με τις
εκλεκτές αναγνωστικές προτάσεις.
Εκεί όπου ακόμα κι η σκόνη ζητάει συγγνώμη για την παρουσία της και ο αέρας εξευγενίζεται.
Εκεί πάνω, στην αριστοκρατία της Μεγάλης Βιβλιοθήκης (σχεδιασμένης
από τον αρχιτέκτονα Pouillon).
Διαγραμμένος από τον κατάλογο.
Καταργημένος από τον οδηγό.
Αποχαρακτηρισμένος.
Απομαγνητισμένος.
Απολυμένος.
Δια-γραμμένος από τις εκδόσεις.
Συν-θλιμμένος.
Ξόδεψα τα δύο χρόνια της επιτρεπόμενης παραμονής μου, πέραν της οποίας
εκδιώκεσαι αυτόματα από το δανειστικό τμήμα, όπως όλα τα βιβλία
που δεν έχουν συγκεντρώσει ένα μίνιμουμ δέκα αναγνωστών.
Είναι εν μέρει δικό μου σφάλμα.
Δεν έκανα τίποτα για να δελεάσω τους καλλιεργημένους αναγνώστες.
Συνολικά, με δανείστηκαν μία φορά μόνο.
Γνώρισα μόνο έναν αναγνώστη.
Στην πραγματικότητα, αναγνώστρια.
Μία αναγνώστρια.
Eléonore Michon.
Φοιτήτρια παραστατικών τεχνών.
Καμία σχέση με τον συγγραφέα Pierre Michon.
Ο ΜΠΜ (ΜΙΑ ΠΟΛΥΘΟΡΥΒΗ ΜΟΝΑΞΙΑ [TLAS, TOO LOUD A SOLITUDE], Bohumil Hrabal, 891.86 Βιβλιοθήκη HRA.
Απόσυρση κατά την απογραφή) με παρηγορεί όσο καλύτερα μπορεί: «Μην είσαι τόσο λυπημένος, μικρούλη. Θα συνεχίσεις να ζεις
μέσα στο μυαλό αυτής της κοπέλας».
Θέλω πολύ να σε πιστέψω, φίλε μου.
Η Eléonore θα είναι ο τάφος μου και η σωτηρία μου.
Θα βρω ένα σημείο στο iPad της και θα τυπώσω την εικόνα μου
πάνω στον ψηφιακό αμφιβληστροειδή της.
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ [TRAITÉ DU DÉSESPOIR] (Søren Kierkegaard. Μετάφραση των Knud Ferlov και Jean-Jacques Gateau από τα δανέζικα. 198.092 Βιβλιοθήκη KIE. Απόσυρση κατά την απογραφή), η πολύ σκυθρωπή ΕνΑπ (TraiDez) προσπαθεί να αστειευτεί: «Θα επιστρέψεις στο Πλήρες Κείμενο.
Στο πρώτο Βιβλίο της Βίβλου, τη Γένεση.
Και θα απαθανατιστείς στους καταλόγους του Θεού».
Ναι, σωστά.
Θα διαλυθώ στην υπερβολικά αλμυρή λάσπη της Νεκράς Θάλασσας και θα ενσωματωθώ στην εφαρμογή Απόλυτο Κείμενο (Total Text). Αλλά η Eléonore δεν ξέρει αραμαϊκά. Και η Χαλδαία είναι πάρα πολύ μακριά.
Ο ΑΝΤΙ-ΟΙΔΙΠΟΥΣ: ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ [ANTI-OEDIPUS: CAPITALISM AND SCHIZOPHRENIA] (Gilles Deleuze, Félix Guattari. 194.092 Βιβλιοθήκη DEL. Απόσυρση κατά την απογραφή) μας κόβει τελείως τα φτερά: «Ελάχιστες ώρες απέμειναν, φίλοι μου, πριν η πρέσα βιβλιοδεσίας, η πιο κατα/συν-θλιπτική μηχανή στον κόσμο, μας βουλώσει τον κώλο και μας κάνει κομματάκια χωρίς δεύτερη σκέψη! Θα μας πετάξουν στα σαγόνια του εκδοτικού καπιταλισμού και η βιομηχανία του βιβλίου θα γλεντήσει με τα κιτρινισμένα χαρτιά μας, τις τσαλακωμένες επιστολές μας και τις εκλεπτυσμένες θεωρίες μας περί Επιθυμίας!».
Με ηρεμία αφέθηκα να πέσω μέσα στον σκουπιδοτενεκέ. Κάδοι διάφορων χρωμάτων ανοίγουν τις αγκάλες τους για να μας δεχτούν. Καθαροί κάδοι. Άσπιλοι. Μορφωμένοι κάδοι, με περίεργα ταμπελάκια που υποτίθεται ότι αναπαράγουν το δεκαδικό σύστημα ταξινόμησης Ντιούι (Dewey) στο οποίο είμαστε συνηθισμένοι.
Ονομάζομαι ΣΩΜΑΤΟΓΡΑΦΗ και έχω την καλοσύνη να καταλήξω στον κόκκινο κάδο με την ταμπέλα «Μυθιστορήματα». Κωδικός: 890 (παγκόσμια λογοτεχνία).
*
Ο ΠΙΤΚΒ (ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ [AUHDB, A UNIVERSAL HISTORY OF THE DESTRUCTION OF BOOKS]) (Fernando Báez) είναι αναμφίβολα ο πιο καταρτισμένος απ’ όλους μας (όπως, επιπλέον, μπορούμε να εικάσουμε από τον τίτλο) στον τομέα των παθών των βιβλίων. Ο ΠΙΤΚΒ είναι ασυναγώνιστος σε ό,τι έχει σχέση με την καύση βιβλίων, τις δίκες βιβλίων, την καταστροφή τους μετά από λογοκρισία, ξέρει τα πάντα για τα βιβλία που πεθαίνουν εν τη γενέσει, τα βιβλία που πεθαίνουν, τελεία, τα πολτοποιημένα βιβλία, τα αποθηκευμένα βιβλία. Και για τις διαθέσεις της αγοράς βιβλίου, τη βιομηχανία του βιβλίου, τον εκδοτικό καπιταλισμό και τις αμέτρητες θυσίες τους στον βωμό της εμπορικής λογικής.
Και φυσικά ο ΠΙΤΚΒ έγινε κάτι σαν ηγέτης της κοινότητας. Οι σύντροφοι στριμώχνονται δίπλα του μόλις το χαρχάλεμα ενός ποντικού χαμένου στους δαιδαλώδεις χώρους της Τυφλής Αποθήκης ξυπνήσει τους φόβους τους· κάθε θόρυβος μας εκσφενδονίζει στον Καιάδα του μηχανήματος καταστροφής χαρτιού.
Αμέσως μόλις χαθεί από τα μάτια μας μια αχτίδα ήλιου ή ένα δοκάρι φορτωμένο βιβλία.
Θέλοντας να μας καθησυχάσει, ο ΠΙΤΚΒ λέει ότι θα έπρεπε να θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς επειδή έχουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Υπονοεί το εργαστήριο που θα μας χρησιμοποιήσει σαν υλικό (πειραματόζωα κυρίως) για τους κάθε λογής λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς πειραματισμούς που ανακοίνωσε με μεγάλη επισημότητα ένας ουλιπιανός και μπορχεσιανός ιδιόρρυθμος καλλιτέχνης, ο οποίος ανέλαβε τη θέση του πριν από μια βδομάδα.
Ναι, αλλά όλοι ξέρουν ότι πρόκειται για απλή αναβολή. Δεν είναι παρά μια αναστολή, επισημαίνει απαισιόδοξα Η ΠΑΝΟΥΚΛΑ [LA PESTE] (Camus).
Α, με όλα αυτά τα ζωντόβολα που έρχονται και δημιουργούν χάος παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια ίσως έχουμε μια ευκαιρία να ξεφύγουμε από δω μέσα, αν μας πάρει από το χέρι κάποιος πονόψυχος αναγνώστης ή κάποιος αγγελικός νεόκοπος συγγραφέας, μας παρηγορεί ο ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΕΞΠΛΟΡΕΡ ΓΙΑ ΗΛΙΘΙΟΥΣ [INTERNET EXPLORER FOR DUMMIES] (Doug Lowe).
Το πιο αστείο σε όλη αυτή την υπόθεση, το πιο ενοχλητικό θα έλεγα, είναι ότι ο Αφέντης ΠΙΤΚΒ, ένας τόμος με λεπτομερείς περιγραφές και των πιο ασήμαντων μαρτυρίων που επιβάλλονται στο είδος μας, βρίσκεται στο ίδιο καλάθι μ’ εμάς, φωνάζει ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΔΩΛΟ ΤΟΥ [LE THEATRE ET SON DOUBLE] (Antonin Artaud) με σχετική ειρωνεία. Χα χα χα χα! Τι κόσμος κι αυτός!
Αυτό αποδεικνύει ότι κανείς δεν είναι ασφαλής, φουκαρά μου, από τις ανατροπές της τύχης, συμπληρώνει ΤΟ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟ ΑΠΟΘΕΜΑ [LE PART MAUDITE] (George Bataille).
Οι σπουδαιότεροι βρίσκονται μαζί μας. Αυτό αρκεί για να με παρηγορήσει, τον κόβει ο ΠΙΤΚΒ.
Συλλογίζομαι την επερχόμενη καταστροφή μου και προσπαθώ να την αποδεχτώ, αν όχι χιουμοριστικά όπως ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΔΩΛΟ ΤΟΥ, τουλάχιστον φιλοσοφικά και με αποστασιοποίηση – εγώ, που γεννήθηκα σ’ ένα κουβάρι από μπερδεμένες ιδέες, ανόητες μπαρούφες, στομφώδεις βλακείες και σιχαμερούς λίβελους κι εκκολάφθηκα στη σπηλιά ενός άγνωστου συγγραφέα, βλέπω τη ζωή μου να καταστρέφεται, να γλιστρά αναπόφευκτα προς την Άβυσσο των συγγραφέων η οποία υψώνεται στη μέση της αφήγησής μου και κόβει κομματάκια τις φράσεις μου.
Και να που επιστρέφω πάλι στο χαοτικό μάγμα που υπήρχε πριν από τη γλώσσα, πριν από το κείμενο. Ετοιμάζομαι να ρευστοποιηθώ μέσα στο Θεμελιώδες Κείμενο, στη μήτρα της σελίδας και στην αδαμική λέξη. Επιστρέφω στο Ντόπιο Εξάγωνο, κουλουριάζομαι γύρω από τα σύμβολά μου μέσα στη φωλιά της μητέρας μου, στη Βιβλιοθήκη της Βαβέλ.
Με πιάνει ένας σχετικός φόβος στη σκέψη ότι θα υποβληθώ στους σχολαστικούς ελέγχους του Πολτοποιητή. Ούτε ο πρώτος είμαι ούτε ο τελευταίος που θα βρεθώ σε αυτή την κατάσταση.
Ο ΠΙΤΚΒ λέει ότι η καταστροφή βιβλίων είναι παλιά όσο ο ανθρώπινος πολιτισμός.
Λέει πράγματα που προκαλούν ρίγη στη ράχη σου.
Στις στιγμές της αγωνίας τους οι χάρτινοι σύντροφοί μου σπεύδουν σ’ αυτόν και τον βομβαρδίζουν με ενοχλητικές ερωτήσεις:
Με λόγια απλά και σαφή, τι θα συμβεί;
Πιστεύεις ότι σκοπεύουν να μας κάψουν;
Να μας συνθλίψουν;
Να μας σχίσουν;
Να μας κάνουν κομματάκια;
Να μας μαδήσουν;
Να μας κόψουν τον λαιμό;
Να μας γδάρουν;
Να μας ανασκολοπίσουν;
Να μας πάρουν το σκαλπ;
Να μας σταυρώσουν;
Αρχικά ο ΠΙΤΚΒ καταφεύγει σε κοινοτοπίες: «Τα βιβλία δεν πεθαίνουν ποτέ».
«Κι επιπλέον, εδώ δεν βρίσκεστε σε αποτεφρωτή χαρτιού! Σας φέρονται αρκετά καλά, βρίσκεστε σε αναστολή επειδή αυτοί οι εξαιρετικοί άνθρωποι που προτείνουν τον τεμαχισμό σας έσπευσαν να παρατείνουν τις μέρες σας».
Ναι, και άλλωστε δεν ζούμε πια στο Βυζάντιο, στη ναζιστική περίοδο ή στην εποχή των Ηλιθίων, παρηγορεί τον εαυτό της η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ [L’ALIENAZIONE ARTISTICA] (Mario Perniola).
Κι όμως, ζούμε σε μια εποχή ηλιθίων, τον διορθώνει υπεροπτικά ΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΚΑΙ Η ΛΥΡΑ [LA COURONNE ET LA LYRE] (Marguerite Yourcenar).
Είναι γεγονός πάντως ότι οι βαρβαρικές επιδρομές έχουν πάρει τέλος! μπαίνει στη συζήτηση ο ΟΔΗΓΟΣ ΤΖΑΖ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑΣ.
Ο ΠΙΤΚΒ εξιστορεί απίστευτα πράγματα. Λέει, για παράδειγμα, ότι «και ο Πλάτων κατέστρεψε βιβλία», κάτι που προκαλεί μεγάλη αναστάτωση σε κάποιους συντρόφους μου. Η γειτόνισσά μου ειδικότερα, η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ [LA TRAGÉDIE GRECQUE] (Jacqueline de Romilly), τρέμει ολόκληρη από την ταραχή: Ο Πλάτων να καίει βιβλία; Δεν τολμώ ούτε να το φανταστώ!
Και όμως το έκανε, επιμένει ο ΠΙΤΚΒ. Σύμφωνα με τον βιογράφο Διογένη Λαέρτιο (αρχές του 3ου αιώνα), επειδή δεν μπορούσε να εξορίσει τους ποιητές από την ιδανική Πολιτεία του, ο Πλάτων αποπειράθηκε να κάψει τα βιβλία του Δημόκριτου· έκαψε μάλιστα και τα δικά του ποιήματα μετά από διαπληκτισμό του με τον Σωκράτη. Έχουμε αρκετούς λόγους να πιστέψουμε ότι αρνούνταν οποιαδήποτε συζήτηση δεν συμφωνούσε με τις αρχές της αλήθειας (της αλήθειας σύμφωνα με το δικό του σύστημα, εννοείται). Απαγόρευσε την είσοδο των ποιητών στην ιδανική Πολιτεία του, στη Δημοκρατία του, αποκαλώντας τους ψεύτες και παρανοϊκούς.
*
Ο ΠΙΤΚΒ δεν έχει πει λέξη για τους λόγους της παρουσίας του ανάμεσά μας. Αλλά ο ΜΠΜ έχει ανακαλύψει το μυστικό του. Ισχυρίζεται ότι βρίσκεται εδώ μετά από αφαίρεση ενός ολόκληρου κεφαλαίου (Κεφάλαιο 11). Μια ανοιχτή πληγή που προκάλεσε έναν κρατήρα είκοσι σελίδων στα σπλάχνα του ΠΙΤΚΒ (από τη σελίδα 399 ως τη σελίδα 420, εξηγεί ο ΜΠΜ. Μου λέει: Την είδα με τα ίδια μου τα μάτια).
Ο ΜΠΜ λέει ότι το εν λόγω κεφάλαιο πραγματευόταν την καταστροφή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Βαγδάτης μετά την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν (στις 9 Απριλίου 2003). Αναφερόταν επίσης στη (συχνά ενεργητική) συνενοχή του αμερικανικού στρατού, ο οποίος βομβάρδισε άγρια την ιρακινή πρωτεύουσα και άφησε τους βανδάλους και τους πλιατσικολόγους να ξεσαλώσουν. Τόνοι ολόκληροι σπάνιων βιβλίων κάηκαν αδίστακτα (ο Σαντάμ, παρ’ όλα τα ελαττώματά του, ήταν φανατικός αναγνώστης, επισημαίνει ο ΠΙΤΚΒ, κι εγώ το ξέρω από τον Συγγραφέα που το διάβασε, ότι ο Σαντάμ έγραφε σε όλη τη διάρκεια της φυλάκισής του και αφιέρωσε τους τελευταίους μήνες της ζωής του στη συγγραφή ενός μυθιστορήματος).
Μικροφίλμ, οθωμανικά αρχεία, αυτοκρατορικά αρχεία και αρχαία χειρόγραφα θα χάνονταν μετά την πτώση του, χωρίς να ξεχνάμε την καταστροφή δεκάδων αρχαίων γλυπτών μετά τη λεηλασία του Ιρακινού Μουσείου (του άλλοτε Αρχαιολογικού Μουσείου της Βαγδάτης).
Συνολικά, περισσότερα από 17.000 βιβλία (σύμφωνα με αισιόδοξες εικασίες) ανεκτίμητης αξίας μακελεύτηκαν, ισχυρίζεται ο ΠΙΤΚΒ· ο ΜΠΜ επανέλαβε αυτολεξεί το περιεχόμενο του κεφαλαίου για να το μάθω κι εγώ.
Η απαισιόδοξη θεωρία: Το 50% των βιβλίων κάηκε και το 50% εκλάπη.
Έχουν άραγε κάποια σχέση με τον ακρωτηριασμό του ΠΙΤΚΒ ο Ντόναλντ Ράμσφελντ, ο Ντικ Τσένι, ο Τζορτζ Γ. Μπους ή ο επικεφαλής των αμερικανικών στρατευμάτων στο Ιράκ;
Ο ΠΙΤΚΒ δεν έχει ιδέα.
Κοιμόταν όταν συνέβη αυτό.
Δεν είναι σε θέση να πει ποιο χέρι τον ξεκοίλιασε.
Ωστόσο, ο ΠΙΤΚΒ μπορεί ακόμα να αφηγηθεί πολλά πράγματα για τη μοίρα των δικών μου ανά τους αιώνες.
Ναι, μας είπε ότι ακόμα κι ο Πλάτων, ο σπουδαίος Πλάτων, έκαψε βιβλία.
Ότι ακόμα κι ο Μπόρχες έκαψε βιβλία.
Ναι, ναι, ναι, ο Μπόρχες.
Έμεινα άναυδος μαθαίνοντάς το.
ΠΙΤΚΒ: Σ’ ένα αυτοβιογραφικό δοκίμιο ο Μπόρχες δεν έκρυψε ότι έκαψε τα πρώτα βιβλία του: «Ακόμα και μέχρι πριν από λίγα χρόνια, όταν δεν στοίχιζαν πάρα πολύ, αγόραζα μερικά αντίτυπα και τα έκαιγα», ομολογούσε ο συγγραφέας του Βιβλίου της Άμμου.
Ο ΠΙΤΚΒ νιώθει βαθιά σημαδεμένος απ’ αυτά που ονομάζει «Βιβλιοκαυτώματα» και όταν μιλάει γι’ αυτό το θέμα στα μάτια του διαφαίνεται μια κάποια συγκίνηση.
ΒΙΒΛΙΟΚΑΥΤΩΜΑ! Τι στον διάβολο είναι αυτό; πετάγεται έντρομο ένα μουχλιασμένο σχολικό εγχειρίδιο ακούγοντας τη λέξη πρώτη φορά.
Ο ΠΙΤΚΒ εξηγεί: Το βιβλιοκαύτωμα –νεολογισμός που αναφέρεται στην καταστροφή βιβλίων– είναι η προσπάθεια αφανισμού μιας μνήμης η οποία συνιστά άμεση ή έμμεση απειλή σε μια υποτιθέμενη ανώτερη μνήμη.
Ο ΟΔΗΓΟΣ ΤΖΑΖ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑΣ (κοιτάζοντάς τον με βλέμμα αμφιβολίας): ;;;;;;;;;;;;
Και… γιατί στο καλό να θέλεις να εξαφανίσεις μια υποτιθέμενη κατώτερη μνήμη; Για πλάκα; Εξαιτίας απλής αλλεργίας στη σκόνη που κουβαλάνε τα κοκαλάκια μας από τους αρχαίους χρόνους; ρωτάει ένας σκοροφαγωμένος τόμος της ENCYCLOPAEDIA UNIVERSALIS.
Ακούγοντας αυτά που λες, χοντρέ, καταλαβαίνουμε γιατί είσαι στοιβαγμένος εδώ. Ποιος θα κάτσει να διαβάσει ένα τούβλο 3.000 σελίδων στην εποχή της Wikipedia; χλευάζει ο ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ (Νίκολας Νεγρεπόντε).
Τη Wiki να τη βάλεις στον κώλο σου, ανίδεε! Πρώτα απ’ όλα, Wikilane ketchini?1 παρεμβαίνει ο ΟΔΗΓΟΣ ΒΕΡΒΕΡΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ [MANUEL DE GRAMMAIRE BERBERE] (Hamid Hamouma). Μην κοροϊδεύεις, φίλε, γιατί θα έχεις να κάνεις μαζί μου!
Πάψτε να καβγαδίζετε, ρε σεις! βάζει τις φωνές το ΠΟΥ ΠΑΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ [OÙ VA LE LIVRE] (Jean-Yves Mollier). Δεν βλέπετε ότι είμαστε όλοι στα ίδια χάλια, και για το συμφέρον όλων μας πρέπει να συνασπιστούμε, αν δεν θέλουμε να καταλήξουμε σ’ έναν κύλινδρο με μεταλλικά σαγόνια που θα μας κάνει κομματάκια χωρίς δεύτερη σκέψη!
Ναι, χωρίς δεύτερη σκέψη, καλά κάνεις και το επισημαίνεις! Θα εξαφανιστούμε όλοι, έτσι δεν είναι, ΠΙΤΚΒ?
Δεν ξέρω αν ισχύει για όλους. Αυτό που ξέρω είναι ότι η καταστροφή βιβλίων, ανεξαρτήτως αιτιολογίας, έχει σημαδέψει την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Δεν μας λείπουν οι φιλόσοφοι, οι φιλόλογοι, οι λόγιοι και οι συγγραφείς που υπερασπίζονται τα βιβλιοκαυτώματα, συνεχίζει ο ΠΙΤΚΒ. Στην Αίγυπτο ο Ακενατόν (Αμένοφις), ο φαραώ ποιητής, κατά τη γνωστή μέθοδο του μονοθεϊσμού, διέταξε να κάψουν όλα τα θρησκευτικά βιβλία που είχαν γραφτεί πριν από τη βασιλεία του με σκοπό να επιβάλει τα δικά του γραπτά για τον θεό Ατόν. Τον 5ο αιώνα π.Χ. οι Αθηναίοι δημοκράτες καταδίκασαν τον σοφιστή Πρωταγόρα και έκαψαν δημοσίως το βιβλίο του Περί Θεών. Στην Κίνα ένας από τους συμβούλους του αυτοκράτορα Τσιν Σι Χουάνγκ (Γινγκ Ζενγκ), ο Λι Σι, ο πιο πρωτότυπος φιλόσοφος της σχολής του λεγκαλισμού, πρέσβευε την καταστροφή όλων των βιβλίων, υποστηρίζοντας μια επιστροφή στο παρελθόν. Κι αυτό συνέβη πράγματι το 213 π.Χ. περίπου. Δυστυχώς, αυτό δεν ήταν κάτι καινούριο, αφού στο Ταό Τε Τσινγκ ο σεβάσμιος Λάο Τσε είχε πει: «Αν έλειπαν οι σοφοί και οι πολυμαθείς, θα ήταν εκατό φορές καλύτερα για όλους!».
Ο Λάο Τσε! αναφωνώ.
Ναι, ο Λάο Τσε.
Ο ΠΙΤΚΒ συνεχίζει τη ζοφερή λιτανεία του: ο καρδινάλιος Θισνέρος, ιδρυτής του Πανεπιστημίου Κομπλουτένσε της Μαδρίτης και εισηγητής της εκτύπωσης της πρώτης πολύγλωσσης Βίβλου (υπό την εποπτεία του Diego López de Zúñiga), στα ελληνικά, εβραϊκά και χαλδαϊκά, έκαψε μουσουλμανικά βιβλία στη Γρανάδα. Το 1530 ο Juan de Zumárraga, δημιουργός της πρώτης βιβλιοθήκης στο Μεξικό, έκαψε τους κώδικες των Αζτέκων. Ακόμα κι ένας άντρας ανοιχτόμυαλος όπως ο Σκοτσέζος φιλόσοφος David Hume δεν δίστασε να υποστηρίξει την κατάργηση όλων των βιβλίων περί μεταφυσικής.
Το 1910 οι οπαδοί του φουτουρισμού εξέδωσαν ένα λογοτεχνικό μανιφέστο με το οποίο απαιτούσαν το κλείσιμο όλων των βιβλιοθηκών. Όσο για τους Κολομβιανούς νανταϊστές (από την ισπανική λέξη nada = τίποτα, μηδέν), πεισμένοι ότι έπρεπε να εξαλειφθεί η λογοτεχνική ιστορία της χώρας τους, γύρω στο 1967 έκαψαν αντίτυπα του μυθιστορήματος Μαρία του Jorge Isaacs Ferrer (1837-1895). Ο Joseph Goebbels, μεγάλος λάτρης των βιβλίων, συνέλαβε και οργάνωσε το κάψιμο βιβλίων από τους ναζί το 1933. Το 1939 το διοικητικό συμβούλιο της βιβλιοθήκης του Σεν Λιούις, στο Μισούρι, απέρριψε τα Σταφύλια της Οργής του John Steinbeck και διέταξε τον διευθυντή της βιβλιοθήκης να κάψει τρία αντίτυπα του βιβλίου στα σκαλοπάτια της αυλής· αυτό το παράδειγμα χρησιμοποιούσαν οι πολιτικοί ομιλητές για να αποτρέψουν τους Αμερικανούς συγγραφείς από τη χρήση άσεμνης γλώσσας ή κομμουνιστικών δοξασιών. Ο Vladimir Nabokov, διδάσκοντας στα πανεπιστήμια Στάνφορντ και Χάρβαρντ, «έκανε κομματάκια» τον Δον Κιχώτη στο κτίριο Μεμόριαλ Χολ, μπροστά σε εξακόσιους φοιτητές.
Μα τι διάολο! Και να σκεφτεί κανείς ότι η Λολίτα του υπέστη την μήνιν αυτών των ίδιων ιδρυμάτων! αναφωνούν οι ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ [AMERICAN CIVILIZATION LECTURES] (Nicholas Murray Butler).
Αλλά... καθησυχάστε με, σας παρακαλώ: Τα βιβλιοκαυτώματα είναι παλιές ιστορίες, δεν είναι; Ένα βαρβαρικό τελετουργικό που δεν υφίσταται πια στο δικό μας κομμάτι του κόσμου, καλά δεν λέω; ρωτάει τρομοκρατημένη η XY/Η ΑΝΔΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ [ΧΥ/DE L’IDENTITÉ MASCULINE] (Élisabeth Badinter).
Ο ΠΙΤΚΒ σωπαίνει σαν να θέλει να απολογηθεί και δεν βγάζει άλλη λέξη. Δεν υπάρχει πιο αφόρητο πράγμα γι’ αυτόν από το να πρέπει να μακρηγορεί πρωί, μεσημέρι και βράδυ για ένα θέμα τόσο ζοφερό.
Δεν υπάρχουν ΜΚΟ στις οποίες θα μπορούσαμε να δωρίσουμε το τομάρι μας για να φτάσει σε χώρες που δεν έχουν βιβλία; ρωτάνε απελπισμένες οι ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ: ΟΙ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ [RÉSISTANCES À L’EXCLUSION: RÉCITS DE SOI ET DU MONDE] (συλλογικό).
Όλα αυτά με τρομάζουν πολύ! Η ΛΙΜΝΗ [LAKE] του Jean Echenoz τρέμει συγκινημένη.
Ούτε στη Γαλλία δεν είμαστε ασφαλείς. Δεν μπορώ να το πιστέψω αυτό. Η ΑΚΑΚΙΑ [THE ACACIA] του Claude Simon συνεισφέρει την άποψή της.
Τα πράγματα είναι ακόμα πιο τρομακτικά, καημένη μου, εξοργίζεται Ο ΚΑΦΡΕΦΤΗΣ ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ [LE MIROIR DE LIMBES] (Malraux). Εκατό εκατομμύρια αδέλφια μας δολοφονούνται για κάθε πεντακόσια εκατομμύρια που βγαίνουν από τους εκδοτικούς οίκους. Είναι τρελό, αγανακτεί, χτυπώντας το μέτωπό του σ’ έναν τυφλό τοίχο.
Ο ΠΙΤΚΒ αναστενάζει από τα βάθη της Τυφλής Αποθήκης: «Θα πρέπει να αναρωτηθούμε επίσης πόσα βιβλία χάθηκαν απλώς επειδή δεν εκδόθηκαν, πόσα εξαφανίστηκαν για πάντα σε ιδιωτικές εκδόσεις, πόσα ξεχάστηκαν στις παραλίες, στο μετρό ή σ’ ένα παγκάκι και δεν βρέθηκαν ποτέ τα ίχνη τους. Είναι δύσκολο να απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις, αλλά το σίγουρο και βέβαιο είναι ότι τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές τουλάχιστον ένα βιβλίο βρίσκεται στη διαδικασία οριστικής εξαφάνισης».
Μουσταφά Μπενφοντίλ. Το ΑντιΒιβλίο. Αποσπάσματα Λογοτεχνικών Αποβλήτων. Υπό Συγγραφή. Ανέκδοτο.
Μετάφραση: Χίλντα Παπαδημητρίου
1 Wikilane ketchini: «Ε, εσύ, ποιος νομίζεις ότι είσαι;» στη διάλεκτο της Καβυλίας. Wikilane σημαίνει κυριολεκτικά «ποιος είσαι;».