Στο λεξικό της Οξφόρδης για την αγγλική γλώσσα, κάτω από τον πρώτο ορισµό του λήµµατος σχήµα (ουσ.) υπάρχει και µια τρίτη εκδοχή, που, για µένα τουλάχιστον, ήταν αναπάντεχη: «Οι εξωτερικές καµπύλες ή το περίγραµµα του κορµού του σώµατος». Αν ήµουν εξοικειωµένη µε το λεξιλόγιο των ραφτών, µε τις «κούκλες ραπτικής» και τις «επιφάνειες κοπής», ίσως να µην ένιωθα έκπληξη. Ως φαίνεται, το σχήµα είναι βαθιά συνυφασµένο τόσο µε τον κορµό του ανθρώπινου σώµατος –από τον γοφό έως τον ώµο, τον κορµό που συστρέφεται, το πιο µεστωµένο τµήµα, µε τα εσωτερικά του όργανα και τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν το φύλο– όσο και µε τη γραµµή, την κλίση µιας γωνίας ή καµπύλης.

Όταν κάποιος παρακολουθεί τους χορευτές της Μαρίας Χασάπη να κινούνται, έρχεται στο προσκήνιο αυτή η σχέση ανάµεσα στο σχήµα και στην κορµοστασιά, στο περίγραµµα και στον κορµό, η σχέση µεταξύ της γραµµής και του ώµου, του θώρακα, της µέσης, των γοφών, του δέρµατος και των οστών. Εκτός από λίγες, έντονες στιγµές, δίνεται µικρότερη έµφαση σε όσα µπορούν να κάνουν τα άκρα και µεγαλύτερη σε αυτό που συµβαίνει όταν η κίνηση επιβραδύνεται σε τέτοιο βαθµό, ώστε να βλέπουµε κάθε απόχρωσή της καθώς ξετυλίγεται από τον κορµό του σώµατος· τα άκρα γίνονται απλώς µια προέκταση. Η στιγµή που διαφαίνεται ένας ώµος, που ξεδιπλώνεται η µυϊκή του µάζα και µεγαλώνει ή όταν µια λαγόνα χαλαρώνει: αυτό σηµαίνει να παρατηρεί κανείς το σχήµα, το οποίο ποτέ δεν είναι απλώς γεωµετρία. Οι χορευτές της Χασάπη, αντί να φτιάχνουν σχήµατα, µας παραπέµπουν στην αίσθηση που έχουµε για το σχήµα.

Η Χασάπη, που γεννήθηκε στην Κύπρο το 1973 κι έχει ως έδρα της τη Νέα Υόρκη, αρχίζει να δουλεύει τα περισσότερα έργα της επάνω στο δικό της σώµα. Έτσι, δηµιούργησε το STAGED (2016) –που είναι το ένα µέρος ενός δίπτυχου, η παρουσίαση επί σκηνής, ενώ το άλλο µέρος είναι µια ζωντανή εγκατάσταση, το STAGING (2017)– πρώτα ως ένα πολύ µακροσκελές σόλο, διαµορφωµένο πάνω στις δικές της κινήσεις. Κατόπιν, το διδάσκει στους χορευτές της, πράγµα που σηµαίνει ότι η Χασάπη πολλαπλασιάζεται από τους τέσσερις χορευτές του STAGED, οι οποίοι διασπούν ένα σόλο σε πολλά κοµµάτια που τώρα το ένα αγγίζει το άλλο, κοµµάτια που απωθούνται ή συµπλέκονται µεταξύ τους. Η κίνησή τους επιβραδύνεται, αγγίζοντας πολλές φορές την ακινησία· µόλις που διακρίνεται µια υποψία της ανάσας των χορευτών. Ωστόσο, βλέπουµε περισσότερα από αυτά τα σώµατα. Από τον κορµό των επιγόνων της Χασάπη αναδύονται σχήµατα που το ένα ζεσταίνει και δροσίζει το άλλο, που καταδεικνύουν πόσο µακριά µπορεί να φτάσει ο ρυθµός έως ότου να µη γίνεται πλέον αισθητός ή πόση απόσταση µπορεί να κρύβεται πριν χάσουν επαφή δύο σηµεία. Από αυτές τις µικροσκοπικές εντάσεις και τις αέναες ρυθµίσεις προκύπτει η συνάρτηση ανάµεσα σε ό,τι αντιλαµβανόµαστε ως σταδιακή κίνηση και στα σχήµατα των κορµών των χορευτών καθώς διαµορφώνονται. Κάθε τρέµουλο επινοεί εκ νέου την ιδέα καθαυτήν που έχουµε για το σχήµα, όχι πλέον µόνο ως στατική εικόνα –ως ακέραιο αριθµό, σύµβολο, πρότυπο–, αλλά ως κινούµενη και ισχυρή δύναµη.

Rachel Haidu