Όταν µπήκα στο στούντιο του Ariuntugs Tserenpil νόµισα ότι βρισκόµουν σε κάποιο µικρό επιστηµονικό εργαστήριο. Ήταν γεµάτο ξύλινα τραπέζια και στοιβαγµένες παλέτες µε εργαλειοθήκες, σύρµατα και ξύλα· κόλλες, µπογιές και ταινία, ένα τρυπάνι, µέχρι κι ένα τηλεσκόπιο. Ο καλλιτέχνης µε χαιρέτησε, ως συνήθως, µε ένα σιωπηλό χαµόγελο και µου έγνεψε να καθίσω στον καναπέ. Κουβεντιάσαµε για τα πρόσφατα έργα του –καταγραφές της σελήνης µε τηλεσκόπιο και µερικά άλλα φωτογραφικά πειράµατα– κι έπειτα είδαµε ορισµένα από τα πρώτα του βίντεο. Τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία τους είναι η στενή παρατήρηση της φύσης και των αντικειµένων και η χρήση καθηµερινών ήχων. Συχνά ο Ariuntugs αλλοιώνει τις εικόνες θολώνοντάς τες ή δείχνοντας τα αρνητικά τους.
Αργότερα ο Ariuntugs µού µίλησε για τις συνήθειές του όταν ήταν παιδί (γεννήθηκε το 1977 στο Ουλάν Μπατόρ της Μογγολίας)· πόσο του άρεσε να αποσυναρµολογεί παιχνίδια και άλλα αντικείµενα και πόσο παράξενα ένιωθε αν τα άφηνε αποσυναρµολογηµένα. Σκέφτηκα µήπως αυτή η δραστηριότητά του κατά την παιδική του ηλικία σχετίζεται µε την καλλιτεχνική του προσέγγιση – τα µινιµαλιστικά, µονότονα έργα του εκφράζουν αµφισηµία· µια αλλόκοτη συνύπαρξη ηρεµίας και αταξίας.
Όταν τον ρώτησα για τα µελλοντικά του σχέδια από τη στιγµή που προσκλήθηκε να συµµετάσχει στην documenta 14, ο Ariuntugs είπε κάτι που ίσως ταράξει τους φιλόδοξους: «Δεν κάνω σοβαρά σχέδια για τα έργα µου· πολύ απλά δουλεύω όταν το θέλω. Μου αρέσει πολύ η διαδικασία, αλλά όχι το τελικό αποτέλεσµα. Δεν προσπαθώ ποτέ να δείξω τη δουλειά µου στον κόσµο. Για µένα έχει σηµασία αυτό που νιώθω µέσα από τη διαδικασία. Η παρουσίαση της δουλειάς µου είναι µια διαφορετική διαδικασία για την οποία πρέπει να προετοιµάζοµαι. Διαφορετικές χρονικές στιγµές και χώροι δηµιουργούν πάντα διαφορετικές προοπτικές».
Προτού φύγω από το εργαστήρι του είδαµε το βίντεο Act (Δράση, 2013), όπου ο Ariuntugs µασάει και φτύνει βρύα. Όταν τον ρώτησα γιατί αποφάσισε να µασήσει βρύα στο βίντεο, εκείνος αποκρίθηκε: «Πάντα τα χάνω όταν παρατηρώ εµάς τους ανθρώπους να καταστρέφουµε τη φύση για να ικανοποιήσουµε την ολοένα και µεγαλύτερη καταναλωτική µας ανάγκη. Όλοι µας ενεργούµε σαν να µην έχουµε άλλη επιλογή από το να καταναλώνουµε όλο και περισσότερο. Μια µέρα κοιτούσα τα βρύα που είχα µαζέψει από το δάσος και ξαφνικά αναρωτήθηκα: Πώς θα ήταν άραγε αν έτρωγα βρύα; Προσπάθησα να τα φάω καταγράφοντας την ενέργειά µου. Η γεύση τους ήταν απαίσια».
Gantuya Badamgarav