Αν σηκωθείς αρκετά νωρίς το πρωί, βλέπεις ότι η µέρα ξεκινά µες στο σκοτάδι. Στις ταινίες, στα βίντεο και στις εγκαταστάσεις του Amar Kanwar το σκοτάδι δεσπόζει, αλλά δεν είναι ποτέ απόλυτο. Στην ταινία του A Season Outside (Μια εποχή εκτός, 1997), που αποτελεί στοχασµό πάνω στα αίτια της βίας, του διχασµού και της σύγκρουσης (µε στρατηγικές αφήγησης, µεταφορικών σχηµάτων λόγου και υποχώρησης που λειτουργούν αντισταθµιστικά), το σκοτάδι είναι το σκούρο µπλε φως ενός πρωινού προτού χαράξει, µε τα φώτα του δρόµου να ρίχνουν ροδαλό χρώµα σε έναν επαρχιακό δρόµο. Είναι ένας άντρας που αποσύρεται από τον κόσµο. Είναι το χρώµα των αναµνήσεων, οι πληγές της διχοτόµησης, της Ινδίας που έγινε Πακιστάν, που έγινε Μπανγκλαντές, µιας διχοτόµησης που πραγµατοποιείται ξανά και ξανά µέσα από τελετουργίες που είναι περίλαµπρες και θεαµατικές, µα επίσης επικίνδυνες. Ούτε το φως είναι αναγκαστικά καλοπροαίρετο ή θεϊκό. Είναι ακόµη µια αναλαµπή βίας, η πύρινη κόλαση του πολέµου, η µατιά στο πρόσωπο ενός αγοριού σε κάποιο προσφυγικό στρατόπεδο του Θιβέτ καθώς χώνει ένα άλλο παιδί µέσα στο χώµα.

Στην ταινία A Night of Prophecy (Μια προφητική νύχτα, 2002) το σκοτάδι αντιπροσωπεύεται από έναν τυφλό που αποκοιµιέται και από τα όνειρα που ακολουθούν. Στην ταινία The Scene of Crime (Ο τόπος του εγκλήµατος, 2011) το σκοτάδι είναι κινηµατογράφος, το θρόισµα των φύλλων µε τον αέρα πριν από το ξηµέρωµα, ένας ψαράς που ρίχνει τα δίχτυα του, οι φοίνικες που τους χτυπά η αύρα προτού βγει το µισοφέγγαρο. Είναι επίσης το σάβανο που καλύπτει την κτηνώδη πρόσφατη ιστορία για εδάφη που κατακτήθηκαν και µέσα βιοπορισµού που καταστράφηκαν για χάρη της βιοµηχανίας, της εξόρυξης φυσικού πλούτου και του κέρδους. Στην ταινία The Lightning Testimonies (Αστραπιαίες µαρτυρίες, 2007) σκοτάδι είναι το µυστικό ιστορικό σεξουαλικής βίας σε ολόκληρη την υποήπειρο. Στις εγκαταστάσεις The Torn First Pages (Οι σκισµένες πρώτες σελίδες, 2008) και The Sovereign Forest (Το κυρίαρχο δάσος, 2011) το σκοτάδι είναι µια ψυχική διάθεση, ένα σκηνικό για τη σιωπηρή µελέτη της αντίστασης καθώς ξετυλίγονται οι ιστορίες ενός βιβλιοπώλη στη Βιρµανία ή κάποιων αγροτών και αυτόχθονων κοινοτήτων στην Οντίσα.

Στα έργα του Kanwar, ο οποίος γεννήθηκε στο Νέο Δελχί το 1964, η διάρκεια µιας µέρας συµβολίζει τη διάρκεια µιας ζωής. Η φωτιά είναι ένα θαύµα, ο ηλεκτρισµός µια απόλαυση, το φως του ήλιου ανελέητο. Στο µεσουράνηµά της η µέρα παραδίνεται στη µαγεία. Ύστερα το φως ξεθωριάζει, υποχωρεί µπροστά στην αντίληψη, στην ενόραση, στην προφητεία, στην πίστη, στη συµπόνια και, εντέλει, στην αγάπη. Το συνολικό σώµα του έργου του Kanwar αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από έργα για τη βία, κι όµως τα ίδια τα έργα δεν ασκούν βία. Τουναντίον, επιχειρούν να περάσουν µέσα από αυτή, να την αντιµετωπίσουν και να την αφήσουν πίσω τους, χωρίς όµως να την παρακάµψουν. Η συµβολή του Kanwar στην documenta 14 αφηγείται µια άλλη ιστορία – για έναν άνθρωπο των επιστηµών, έναν µαθηµατικό που, στον κολοφώνα της σταδιοδροµίας του, αφήνει τα πάντα πίσω του και πηγαίνει να ζήσει στην αποµόνωση. Εκεί, στο σκοτάδι, αρχίζει να βλέπει.

Kaelen Wilson-Goldie