Anna “Asja” Lācis
(1891-1979)

Anna «Asja» Lācis, αρχειακό υλικό και υλικά τεκμηρίωσης, άποψη εγκατάστασης, Grimmwelt Kassel, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Liz Eve

Anna «Asja» Lācis, αρχειακό υλικό και υλικά τεκμηρίωσης, άποψη εγκατάστασης, Grimmwelt Kassel, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Liz Eve

1891-1938
Γεννιέται στο Κέμπγι της Λιθουανίας το 1891· μετακομίζει στη Ρίγα το 1898. Σπουδάζει στο Ινστιτούτο Ψυχονευρολογικής Έρευνας του Vladimir Bekhterev στην Αγία Πετρούπολη (1912-13), στο Πολιτιστικό Πανεπιστήμιο του Λαού και στο Θεατρικό Εργαστήριο του Κομισάριου στη Μόσχα (1915-1918). Ιδρύει το εργαστήριο Πειραματικού Παιδικού Θεάτρου στο Ορέλ (1918-1920). Δραστηριοποιείται στη Ρίγα (1920-21). Επισκέπτεται τη Γερμανία και γνωρίζει τους Fritz Lang, Bertolt Brecht, Erwin Piscator, Bernhard Reich (1922-23). Βοηθός του Brecht για την παραγωγή του έργου The Life of Edward II (Η ζωή του Εδουάρδου Β’) στο Μόναχο· γνωρίζει τον Walter Benjamin στο Κάπρι (1924). Δραστηριοποιείται στη Ρίγα· την επισκέπτεται ο Benjamin (1925). Μεταναστεύει στη Μόσχα (1926). Ζει στο Βερολίνο με τον Benjamin (1929). Βοηθός του Piscator για το έργο Revolt of the Fishermen of Santa Barbara (Εξέγερση των ψαράδων της Αγίας Βαρβάρας, 1930). Εγγράφεται στο Ινστιτούτο Κινηματογραφίας Γερασίμοφ (VgiK). Σκηνοθετεί παραστάσεις στο Εθνικό Θέατρο της Λετονίας. Μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Θεάτρου του Lunačarskij (1933). Εργάζεται στο Σμολένσκ και στο Κισλοβόντσκ με παιδιά σε συλλογικά αγροτικά θέατρα. Καταδικάζεται σε δέκα χρόνια καταναγκαστικά έργα στο Καζακστάν (1938).

1924-38
Ο Walter Benjamin γνωρίζει την Asja Lācis στο Κάπρι (Μάιος-Σεπτέμβριος του 1924). Το φθινόπωρο η Lācis πείθει τον Bertolt Brecht να γνωρίσει τον Benjamin. Το άρθρο με τίτλο «Νάπολη» των Lācis και Benjamin, που εισάγει την έννοια του «πορώδους», δημοσιεύεται στην εφημερίδα Frankfurter Zeitung (1925). Ο Benjamin κάνει επίσκεψη-έκπληξη στη Ρίγα το 1925 και επισκέπτεται τη Lācis στη Μόσχα (Δεκέμβριος του 1926-Φεβρουάριος του 1927, βλ. Ημερολόγια Μόσχας). Το 1928 ο Benjamin δημοσιεύει το έργο Einbahnstraße με αφιέρωση: «Αυτός ο δρόμος πήρε το όνομά του από την Asja Lācis, η οποία τον διάνοιξε μέσα στον συγγραφέα, σαν μηχανικός». Το βιβλίο περιλαμβάνει κεφάλαια σχετικά με την επίσκεψη του Benjamin στη Ρίγα: «Πυροβολικό», «Στερεοσκόπιο» και «Κινέζικα αξιοπερίεργα». Το 1929-30 η Lācis και ο Benjamin συζούν στο Βερολίνο. Γύρω στα 1929 ο Benjamin γράφει το «Πρόγραμμα για ένα Προλεταριακό Παιδικό Θέατρο» μετά από παράκληση της Lācis, βάσει της εμπειρίας της στο Ορέλ. Αποκαθιστούν την επαφή τους μέσω αλληλογραφίας μεταξύ 1934 και 1936. Ο Benjamin, εξόριστος, συνδέεται με στενή φιλία με τον Brecht. Η Lācis προσπαθεί να οργανώσει την απόδραση του Benjamin στη Σοβιετική Ένωση. Μαθαίνει για το τραγικό τέλος του Benjamin μόνο μετά την επιστροφή της από το στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας. Η προηγούμενη αλληλογραφία της, σύμφωνα με την Dagmāra Ķimele, κατασχέθηκε από την KGB.

1938-79
Στις αρχές του 1938 η Lācis συλλαμβάνεται, κλείνεται στη φυλακή Μπουτίρκι και καταδικάζεται σε δέκα χρόνια καταναγκαστικά έργα στο Καζακστάν. Κατηγορείται ότι συμμετέχει σε μυστική οργάνωση Λετονών εθνικιστών φασιστών με έδρα το Εθνικό Θέατρο Λετονίας στη Μόσχα. Τα περισσότερα από τα μέλη του θεάτρου κατηγορούνται αβάσιμα, εκτελούνται ή φυλακίζονται στα γκουλάγκ. Η Lācis οργανώνει θέατρο των φυλακισμένων στο στρατόπεδο Καραγκάντα. Επιστρέφει στη Λετονία (1948). Εργάζεται στο Θέατρο Βαλμιέρα, πρώτα ως εξωτερική συνεργάτρια και μετά ως διευθύντρια. Αποκαθίσταται επίσημα σύμφωνα με τον νόμο (1955). Αποκαθιστά επαφή με τον Brecht και τον Piscator και εντάσσεται επίσημα στο Κομμουνιστικό Κόμμα (1955). Παντρεύεται τον Reich (1957). Η Hildegard Brenner δημοσιεύει επιστολή της Lācis στο περιοδικό Alternative (1956-57). Συνταξιοδοτείται και γράφει απομνημονεύματα και διάφορα κείμενα (1958). Το 1967 το έργο της Lācis ανακαλύπτεται εκ νέου στην Ανατολική Γερμανία. Το «Πρόγραμμα για ένα Προλεταριακό Παιδικό Θέατρο» κυκλοφορεί παράνομα στην Ανατολική Γερμανία (1968). Το έργο Revolutionär im Beruf κυκλοφορεί το 1971 και αργότερα μεταφράζεται στα ιταλικά, στα ισπανικά και στα γαλλικά. Η Lācis πεθαίνει στη Ρίγα στις 22 Νοεμβρίου 1979.

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση
Σχετικές αναρτήσεις