Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, συναυλία, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, documenta 14, φωτογραφία: Φώτης Πλέγκας
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας Frederic Rzewski είχε φιλική σχέση με τον πειραματικό συνθέτη Cornelius Cardew, έναν από τους ιδρυτές του διάσημου συνόλου πειραματικής μουσικής με το όνομα Scratch Orchestra. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Cardew είχε γίνει κομμουνιστής και ενέταξε τις πολιτικές του απόψεις στις συνθέσεις του. Σχολιάζοντας τη βαθιά επιρροή του Cardew στο δικό του έργο, σε συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα The New York Times το 1997, ο Rzewski δήλωσε: «Ο Cardew έγραφε έργα που αποδείκνυαν με πειστικό τρόπο τι θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χρήση ενός τονικού ιδιώματος με το οποίο μεγάλα πλήθη ήταν εξοικειωμένα, ώστε να μεταδοθούν εξελιγμένες πολιτικές ιδέες». Αυτή η επιρροή, σε συνδυασμό με τις εμπειρίες του Rzewski ως μέλους του Musica Elettronica Viva (MEV) που ξεκίνησε το 1966 στη Ρώμη, οδήγησε τον Rzewski σε συνθέσεις που ολοένα και περισσότερο αντικατόπτριζαν τους πολιτικούς προβληματισμούς του.
Το έργο Thälmann Variations γράφτηκε από τον Cornelius Cardew το 1974 για την τριακοστή επέτειο του θανάτου του Ernst Thälmann, γενικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Buchenwald το 1944. Ενώ βασίζεται σε δημοφιλές τραγούδι του Γερμανικού Εργατικού Κινήματος (Ernst Thälmann-Lied, 1934), το έργο We Sing For the Future! είναι κομμάτι για σόλο πιάνο, γραμμένο το 1981, στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειάς του να πολιτικοποιήσει τους Βρετανούς και να μεταδώσει τον αγώνα των νέων σε έναν ιμπεριαλιστικό κόσμο. Τον Δεκέμβριο του 1981 ο Cardew έχασε τη ζωή του με μυστηριώδη τρόπο σε αυτοκινητικό δυστύχημα με εγκατάλειψη θύματος, στο Λονδίνο – κάποιοι εικάζουν ότι το συμβάν σχετιζόταν με την πολιτική του δράση.
Το κοντσέρτο για πιάνο Songs of Insurrection του Frederic Rzewski αποτελείται από επτά μέρη και βασίζεται σε διεθνή επαναστατικά τραγούδια από τον δέκατο ένατο και τον εικοστό αιώνα. Οι συνθέσεις του περιλαμβάνουν το Die Moorsoldaten γραμμένο από φυλακισμένους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Börgermoor, μια νέα ερμηνεία του αμερικανικού ύμνου του κινήματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα Ain’t Gonna Let Nobody Turn Me Around, και το Oh Bird, Oh Bird, Oh Roller, το πιο διάσημο λαϊκό τραγούδι που προέκυψε από την Εξέγερση των Αγροτών το 1894 στο Ντονγκχάκ της Κορέας. Αυτές οι πολιτικά στρατευμένες συνθέσεις, συνταιριασμένες με τις συχνά αστραπιαίας ταχύτητας εκτελέσεις του Rzewski, ταξιδεύουν τους ακροατές στην ιστορία των ξεσηκωμών.
O Cornelius Cardew γεννήθηκε το 1936 στο Ουίντσκομπ της Αγγλίας και πέθανε το 1981. Από νεαρή ηλικία διακρίθηκε ως πιανίστας και αυτοσχεδιαστής. Αφού παρακολούθησε σειρά παραστάσεων με τον John Cage και τον David Tudor το 1958, ο Cardew άρχισε να εξελίσσει τις δικές του πειραματικές συνθέσεις και έγινε κορυφαίος συνθέτης της βρετανικής avant-garde σκηνής κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, καθώς επίσης ιδρυτικό μέλος σημαντικών μουσικών συνόλων όπως τα AMM και The Scratch Orchestra. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο Cardew είχε αποστασιοποιηθεί από τις πειραματικές συνθέσεις και τις είχε αντικαταστήσει με έργα που αναδείκνυαν την πολιτική. Το έργο του Cardew με τίτλο Treatise, μια περίπλοκη εικονογραφημένη παρτιτούρα συντάχθηκε χωρίς αναφορά σε οποιοδήποτε σύστημα κανόνων που διέπει τη μουσική εκτέλεση και εκτίθεται στο documenta Halle και στη Neue Galerie.
Ο Frederic Rzewski γεννήθηκε το 1938 στο Ουέστφιλντ της Μασαχουσέτης. Συνθέτης και πιανίστας που έχαιρε μεγάλου σεβασμού, ο Frederic Rzewski ήταν μέλος της μεταπολεμικής avant-garde πειραματικής μουσικής σκηνής και καταξιώθηκε τόσο για τα καινοτόμα έργα του όσο και για τις σθεναρές πολιτικές πεποιθήσεις του. Ήταν ιδρυτικό μέλος της ρηξικέλευθης αυτοσχεδιαστικής κολεκτίβας Musica Elettronica Viva (MEV) στη Ρώμη, και τα έργα του συχνά γεφύρωναν το χάσμα ανάμεσα στην κλασική μουσική και την πρωτοποριακή τζαζ.
Cornelius Cardew: Thälmann Variations και We Sing For The Future!
Frederic Rzewski: Songs of Insurrection
Παίζει πιάνο ο Frederic Rzewski
Είσοδος: 15 € / 10 € μειωμένο. Εισιτήρια διατίθενται στο Staatstheater Kassel και στα καταστήματα της documenta 14.
