Άννα Παπαέτη, εγκαίνια των Δημόσιων Δράσεων της documenta 14 στο Πάρκο Ελευθερίας, φωτογραφία: Στάθης Μαμαλάκης
Η χρήση των βασανιστηρίων από τη δικτατορία των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα (1967-1974) έχει αποτελέσει θέμα συζήτησης, με σημαντικές δίκες στο Στρασβούργο (1969) και στην Ελλάδα (Δίκες των Βασανιστών, 1975). Παρ’ όλα αυτά δεν εξετάστηκε ως μέσο βασανιστηρίου η χρήση επαναλαμβανόμενων ήχων και μουσικής. Η «παράλειψη» αυτή δεν οφειλόταν μόνο στο ότι τα βασανιστήρια δεν συνιστούσαν ποινικό αδίκημα σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο το 1975. Κατά κύριο λόγο είχε να κάνει με το ότι η μουσική ήταν άμεσα συνυφασμένη με μια ανθρωπιστική αντίληψη σύμφωνα με την οποία ήταν κάτι εκ φύσεως θετικό. Ωστόσο, κάτι εντελώς διαφορετικό μαρτυρά η χρήση της μουσικής ως μέσου καταπίεσης από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Σε αυτό το πλαίσιο, το να αναδείξουμε και να στοχαστούμε τη δυνατότητα της μουσικής να βλάπτει την ανθρώπινη φύση είναι μια κριτική άσκηση ελευθερίας. Η παρουσίαση θα εξετάσει τη χρήση της μουσικής και του ήχου από τη χούντα για την τρομοκράτηση και τον εξευτελισμό των πολιτικών κρατουμένων, που στόχο είχε τη ψυχική αλλά και σωματική τους εξόντωση. Βασιζόμενη σε νέες συνεντεύξεις με επιζώντες καθώς και σε παλαιότερες μαρτυρίες, η παρουσίαση καταγράφει και αναδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους η μουσική και ο ήχος χρησιμοποιήθηκαν στα κρατητήρια της Ασφάλειας του Πειραιά και της Αθήνας, αλλά και στο Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΑΤ/ΕΣΑ). Έμφαση δίνεται στις πρακτικές οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν στο ΕΑΤ/ΕΣΑ, δείχνοντας πώς αυτές συνδέονταν με τις πιο «επιστημονικές» ανακριτικές μεθόδους της εποχής. Ταυτόχρονα εκθέτει τη γενεαλογία αυτών των μεθόδων βασανισμού οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς στον υποτιθέμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».
Η Άννα Παπαέτη είναι διδάκτορας μουσικολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (King’s College London). Έχει εργαστεί στις Εκδόσεις της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου (2004-2006) και ως δραματολόγος στην Εθνική Λυρική Σκηνή (2006-2009). Η μεταδιδακτορική της έρευνα περιλαμβάνει μια υποτροφία DAAD (Πανεπιστήμιο των Τεχνών του Βερολίνου), όπου μελέτησε τα μεταπολεμικά και αντιφασιστικά έργα των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Χανς Άισλερ. Ήταν υπότροφος του ευρωπαϊκού προγράμματος Μαρί Κιουρί στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν (2011-2014), όπου διερεύνησε τη χρήση της μουσικής ως μέσου χειραγώγησης και τρομοκρατίας κατά την περίοδο της χούντας στην Ελλάδα (1967-1974). Έχει δημοσιεύσει εκτενώς σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά, ενώ έχει συνεπιμελήθει δύο ειδικούς τόμους με θέμα τη μουσική και τα βασανιστήρια σε συνθήκες κράτησης. Είναι υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση.