Πρωτοσυνάντησα την Tracey Rose πριν από 11 χρόνια. Διερευνούσα τους δεσµούς που υπάρχουν ανάµεσα στην ίαση και στην τέχνη µέσα από το έργο των σύγχρονων καλλιτεχνών της Αφρικής. Στην τέχνη της Rose υπήρχε κάτι που µιλούσε για τον σαµάνο, τον αλχηµιστή, γι’ αυτόν που αποκαλύπτει τις πληγές, που βάζει εκ νέου σε τάξη τον κόσµο. Αγάπησα από την αρχή όλες τις πλευρές της, τις δικές της και της δουλειάς της· τη σκανταλιά, τη χαρά και την απόλαυση του κοριτσιού· τον απεριόριστο αισθησιασµό και τη σοφία της γυναίκας· την απεραντοσύνη του πνεύµατος που την τοποθετεί κάπου ανάµεσα σε αυτό και σε κάποιο άλλο επίπεδο, διοχετεύοντας αδιάκοπα µακρινές αλήθειες, κάποιες απ’ αυτές πιο ήπια και άλλες µε πιο βίαιη ορµή. Φαίνεται πως το σηµείο αφετηρίας της καλλιτέχνιδας, που γεννήθηκε στο Ντέρµπαν το 1974, είναι η δική της γυµνή υποκειµενικότητα και ταυτόχρονα η αποδόµησή της. Όπως προβάλλεται στο παλαιότερο βίντεό της µε τίτλο ΤΚΟ (Technical Knockout/Τεχνικό νοκάουτ, 2000), όπου ρίχνει αδιάκοπα γροθιές σε έναν σάκο του µποξ που επάνω του είναι στερεωµένη η κάµερα, και το µάτι ή το εγώ, καθρέφτης και παρατηρητής µαζί, µάχονται µε το κατασκεύασµα του εαυτού για να αποκαλυφθεί τι κρύβεται από κάτω.

Μέσα από την απογύµνωση ή µέσα από την κάλυψη µε στρώµατα, ή ακόµη µέσα από την υπερβολή που αγγίζει τα όρια της καρναβαλικής αισθητικής, αυτές οι πράξεις αποκάλυψης εκτείνονται πέρα από τον ατοµικό προς τον συλλογικό, συχνά θηλυκό, εαυτό. Στο ενιαίο έργο από φωτογραφίες που τιτλοφορείται Ciao Bella (2001), η Rose ενσαρκώνει διάφορες καρικατούρες της οµορφιάς, από την πορνοστάρ Τσιτσιολίνα µέχρι τη βασίλισσα της Ευρώπης, επικαλούµενη εκείνες τις µορφές που καµουφλάρονται και µασκαρεύονται ώστε στο χονδροειδές απόγειό τους ως προς το σχήµα, το χρώµα και τον συµβολισµό τους να αποκαλύπτουν µια ουσία που συνήθως είναι κρυµµένη. Φέρνοντας τα πάνω κάτω στις προκατειληµµένες µυθολογίες περί γένεσης, όπως συµβαίνει µε την αντιστροφή των βιβλικών αφηγήσεων στη σειρά φωτογραφιών Lucie’s Fur (Η γούνα της Λούσι, 2003-2004) (ο Αδάµ και η Εύα γίνονται Αδάµ και Ιβ και ο Ιησούς είναι µια οµοφυλόφιλη γυναίκα από τη Νότια Αφρική), η Rose επιφέρει µια ανακατάταξη σε εδραιωµένες πραγµατικότητες. Και πάλι, η Rose αποτίει φόρο τιµής σε αυτούς που βρίσκονται στη λάθος πλευρά της ιστορίας και τους καλεί στο παρόν στο έργο The Black Paintings: Dead White Man (Οι µαύροι πίνακες: Νεκρός λευκός άνθρωπος, 2012), όπου η Tracey επαναλαµβάνει δυνατά τη λέξη «λευκός», ξανά και ξανά, σε πλακάτ µε τα ονόµατα των Salvador Allende, Steve Biko, Martin Luther King, Patrice Lumumba και άλλων, αφοπλίζοντας τη φαινοµενικά άκακη λέξη από την ύπουλη ουδετερότητά της και φέρνοντας στο προσκήνιο τη δύναµή της να κυριαρχεί, να καταπιέζει και να καταστρατηγεί.

Αυτό που προσφέρει η Rose είναι τελετουργίες αποκάλυψης και τελετουργίες ανακατάταξης: ξεσκεπάζει και διορθώνει ιστορίες βίας, τη συχνά βουβή παρουσία των γυναικών σε αυτές τις ιστορίες, τα όρια και την απεραντοσύνη της γλώσσας και των λεγοµένων, και, µε αυτή τη διαδικασία, προσφέρει γιατρειά κάποιων πληγών του εαυτού.

Nana Oforiatta Ayim