Δημήτρης Πικιώνης
(1887-1968)

Δημήτρης Πικιώνης, δεκατρία προσχέδια για τα μονοπάτια και τον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, 1954-57, Συλλογή Μουσείου Μπενάκη, Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, Αθήνα, άποψη εγκατάστασης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής», Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Δημήτρης Πικιώνης, δεκατρία προσχέδια για τα μονοπάτια και τον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, 1954-57, Συλλογή Μουσείου Μπενάκη, Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, Αθήνα, άποψη εγκατάστασης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής», Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Δημήτρης Πικιώνης, δεκατρία προσχέδια για τα μονοπάτια και τον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, 1954-57, Συλλογή Μουσείου Μπενάκη, Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, Αθήνα, άποψη εγκατάστασης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής», Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Hélène Binet, μονοπάτια και περιβάλλων χώρος της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, 1989, δεκατρείς ασπρόμαυρες φωτογραφίες, συλλογή Hélène Binet, άποψη εγκατάστασης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής», Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Hélène Binet, μονοπάτια και περιβάλλων χώρος της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, 1989, δεκατρείς ασπρόμαυρες φωτογραφίες, συλλογή Hélène Binet, άποψη εγκατάστασης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής», Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Hélène Binet, μονοπάτια και περιβάλλων χώρος της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, 1989, δεκατρείς ασπρόμαυρες φωτογραφίες, συλλογή Hélène Binet, άποψη εγκατάστασης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής», Αθήνα, documenta 14, φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης

Δημήτρης Πικιώνης, σχέδια από τη σειρά «ΑΤΤΙΚΑ», δεκαετία του 1930, μελάνι σε χαρτί, Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, Μουσείο Μπενάκη, άποψη εγκατάστασης, Neue Galerie, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Mathias Völzke

Δημήτρης Πικιώνης, μονοπάτια και διαμόρφωση του χώρου στον λόφο του Φιλοπάππου και στην Ακρόπολη, 1954-57, εννέα ασπρόμαυρες φωτογραφίες
Αρχείο Αγνής Πικιώνη, Δημήτρης Πικιώνης ΑΜΚΕ, άποψη εγκατάστασης, Neue Galerie, Κάσελ, documenta 14, φωτογραφία: Mathias Völzke

Ο Δημήτρης Πικιώνης σπούδασε αρχιτεκτονική στο Μόναχο και καλές τέχνες στο Παρίσι. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Ελλάδα όπου δίδαξε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Αθήνα. Το έργο του περιλαμβάνει κτίρια και πολεοδομία στην περιοχή της Αθήνας και στην υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς επίσης αρκετά σχολεία και μία παιδική χαρά στη Φιλοθέη.

Το 1933, ενόψει του τέταρτου Διεθνούς Συνεδρίου Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής (CIAM IV) –που διεξήχθη στο πλοίο «Πατρίς», εν πλω από τη Μασσαλία προς την Αθήνα, και ολοκληρώθηκε με συνέδριο και έκθεση αφιερωμένα στη σύγχρονη πολεοδομία στο Πολυτεχνείο της Αθήνας–, ο Πικιώνης δημοσίευσε ένα σύντομο κείμενο στο οποίο εξέθεσε το δικό του όραμα για τη μοντέρνα αρχιτεκτονική σε σχέση με τις συγκεκριμένες πολιτιστικές και κλιματικές συνθήκες του τόπου του, χλευάζοντας ύπουλα τον ισοπεδωτικό οικουμενισμό και το γκρίζο τσιμέντο του μοντέρνου κινήματος. Στο έργο του Πικιώνη η τυπολογία της μοντέρνας αρχιτεκτονικής υποδέχεται τοπικές επιρροές, από το εν μέρει αρχαίο και εν μέρει μυθικό παρελθόν καθώς και το φυσικό περιβάλλον, από όπου κατάγονται όλες οι φόρμες του πολιτισμού και όπου τελικά επιστρέφουν.

Το πρότζεκτ διαμόρφωσης τοπίου στην Ακρόπολη και στον λόφο Φιλοπάππου, για το οποίο εργάστηκε μεταξύ 1954 και 1958, θεωρείται το κατεξοχήν αριστούργημά του. Η διαμόρφωση τοπίου που όρισε ο Πικιώνης είχε τη μορφή ενός δικτύου λιθόστρωτων μονοπατιών που στρώθηκαν με τη χρήση αρχαίων spolia, ευρημάτων ελάσσονος σημασίας, και σύγχρονων αστικών χαλασμάτων, ακολουθώντας και επεκτείνοντας τα υφιστάμενα μονοπάτια στους δύο λόφους τα οποία είχαν περπατηθεί επί αιώνες. Αυτή η διαμόρφωση είναι ρηξικέλευθη και μοναδική ακριβώς επειδή προπάντων είναι σεμνή και απόλυτα ενταγμένη στο τοπίο, ένα δείγμα αρχιτεκτονικής που διδάσκεται από το συγκείμενο. Δουλεύοντας συλλογικά με τους φοιτητές του και τους τοπικούς λιθοξόους, ο Πικιώνης εφάρμοσε την προσεγμένη και κοπιαστική τεχνική της λιθόστρωσης με τη χρήση χαλασμάτων που περισώθηκαν από τη βίαιη ανοικοδόμηση της αναπτυσσόμενης πρωτεύουσας. Το σχέδιό του, σε αντίθεση με τους βιομηχανικούς και αρχαιολογικούς μετασχηματισμούς του τοπίου, παραμένει το μοναδικό πρότζεκτ αστικής πολεοδομίας που υλοποιήθηκε ποτέ στις πλαγιές γύρω από την Ακρόπολη.

Τα σχέδια που παρουσιάζονται εδώ μαρτυρούν το πρώιμο ενδιαφέρον του αρχιτέκτονα για την ανάγνωση του πολιτισμικού και φυσικού παλίμψηστου στον βράχο της Ακρόπολης.

Αναρτήθηκε στην κατηγορία Δημόσια έκθεση
Σχετικές αναρτήσεις

Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968)

Όταν επισκέφθηκα πρώτη φορά την Ακρόπολη το 1959 βρέθηκα σχεδόν τυχαία να περπατώ στον παρακείμενο λόφο του Φιλοπάππου…

 Περισσότερα
Σημειώσεις