Η παράσταση βασίζεται στο τελευταίο γραπτό κείμενο της Rosa Luxemburg, και παρουσιάζεται εντός του πρότζεκτ δημόσιας τέχνης Monument to Revolution (Μνημείο στην Επανάσταση) της Sanja Iveković.
Δημιουργία: Σοφία Μαυραγάνη, Ερμηνεία: Χαρά Κότσαλη, Πρωτότυπη μουσική: Μάρθα Μαυροειδή
Κείμενο παράστασης
[Αποσπάσματα από το τελευταίο γραπτό κείμενο της Rosa Luxemburg, το οποίο γράφτηκε αμέσως μετά τη συντριβή της εξέγερσης των Σπαρτακιστών από τη Γερμανική κυβέρνηση και λίγες ώρες πριν τη σύλληψη και τη δολοφονία της Rosa Luxemburg και του Karl Liebknecht από το σώμα των Friekorps.]
«Επικρατεί τάξη στη Βαρσοβία!» «Επικρατεί τάξη στο Παρίσι!» «Επικρατεί τάξη στο Βερολίνο!». Aυτό διακηρύσσουν, κάθε μισό αιώνα, τα ανακοινωθέντα των φρουρών της «τάξης» από το ένα κέντρο του κοσμοϊστορικού αγώνα στο άλλο. Και οι περιχαρείς «νικητές» δεν σημειώνουν ότι όποια «τάξη» χρειάζεται να αποκαθίσταται τακτικά μέσω αιματηρών σφαγών οδηγείται αναπότρεπτα στο ιστορικό πεπρωμένο της: το τέλος της.
Ενόσω βρισκόμαστε ακόμα σε μάχη, ενόσω η αντεπανάσταση βρυχάται ακόμα για τη νίκη της, οι επαναστάτες πρέπει να αναλογιστούν τι συνέβη και να μετρήσουν τα γεγονότα και τα αποτελέσματά τους με το μεγάλο μέτρο της ιστορίας. Η επανάσταση δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου, συνεχίζει να εφορμά πάνω από μισάνοιχτους τάφους, πέρα από «νίκες» και «ήττες», προς τον μεγάλο της στόχο. Το πρωταρχικό καθήκον των αγωνιστών είναι να ακολουθήσουν ενσυνείδητα τις αρχές και το μονοπάτι της επανάστασης.
Η επανάσταση δεν εκτυλίσσεται ομαλά από δική της βούληση, σε ένα ξεκάθαρο πεδίο μάχης, σύμφωνα με ένα ευφυές σχέδιο επινοημένο από έξυπνους «στρατηγιστές».
Κατάλαβες;
Οι εχθροί της επανάστασης μπορούν επίσης να αναλάβουν πρωτοβουλία και όντως, κατά κανόνα, το κάνουν πιο συχνά απ’ ό,τι η επανάσταση. Μάλιστα, η τιμή της επανάστασης εξαρτιόταν από την απόκρουση της επίθεσης άμεσα και με πλήρη ισχύ, έτσι ώστε να μην ενθαρρυνθεί να προχωρήσει η αντεπανάσταση και να μην κλονιστούν οι επαναστατικές τάξεις.
Τώρα, ένας από τους θεμελιώδεις, εσωτερικούς νόμους της επανάστασης είναι ότι ποτέ δεν παύει, ποτέ δεν γίνεται παθητική ή άβουλη από τη στιγμή που έχει γίνει το πρώτο βήμα. Η καλύτερη άμυνα είναι το δυνατό χτύπημα. Αυτός είναι ο θεμελιώδης κανόνας κάθε μάχης, αλλά ισχύει ιδιαίτερα για κάθε ένα στάδιο της επανάστασης.
Καταλαβαίνεις;
Εδώ βρισκόμαστε ξανά ενώπιον ενός από τους σπουδαίους ιστορικούς νόμους της επανάστασης πάνω στον οποίο συντρίβονται όλες οι σοφιστείες και οι ύβρεις των τιποτένιων «επαναστατών» που αναζητούν οποιοδήποτε πρόσχημα για να υπαναχωρήσουν από τον αγώνα. Μόλις τεθεί ξεκάθαρα το θεμελιώδες ζητούμενο της επανάστασης τότε αυτό το βασικό ζητούμενο θα τεθεί ξανά και ξανά συνολικά. Αναπότρεπτο όπως οι νόμοι της φύσης, κάθε μεμονωμένο κεφάλαιο του αγώνα θα αποκαλύπτει το πρόβλημα σε πλήρη έκταση ανεξαρτήτως πόσο απροετοίμαστη είναι για την επίλυσή του η επανάσταση ή πόσο ώριμες είναι οι συνθήκες. Έτσι, αυτόματα, από τη δική της εσωτερική, αντικειμενική λογική, οδηγεί κάθε φάση του αγώνα σε σημείο βρασμού, είτε το θέλουμε είτε όχι.
Στα αρχικά στάδια της επαναστατικής διαδικασίας λόγω της αντίφασης ανάμεσα στο ζητούμενο που τίθεται επιτακτικά και στην απουσία των προϋποθέσεων για την επίτευξή του, οι μεμονωμένες μάχες της επανάστασης καταλήγουν σε τυπική ήττα. – Δεν καταλαβαίνεις – Κι όμως, η επανάσταση είναι η μόνη μορφή «πολέμου» –κι αυτός είναι άλλος ένας αξιοπερίεργος νόμος της ιστορίας– στην οποία η τελική νίκη μπορεί να προετοιμαστεί μόνο από μια σειρά «ήττες».
Tι μας δείχνει όλη η ιστορία των σύγχρονων επαναστάσεων; H πρώτη σπίθα ταξικής πάλης στην Ευρώπη, η εξέγερση των μεταξοϋφαντουργών στη Λυόν το 1831, κατέληξε σε βαριά ήττα· το κίνημα των Χαρτιστών στη Βρετανία κατέληξε σε ήττα· η εξέγερση του παρισινού προλεταριάτου τις μέρες του Ιουνίου του 1848 συνετρίβη και η Παρισινή Κομμούνα κατέληξε σε συντριπτική ήττα. Ολόκληρος ο δρόμος –σε ό,τι αφορά την επαναστατική πάλη– είναι στρωμένος με συντριπτικές ήττες και μόνο. Κι όμως, την ίδια στιγμή, η ιστορία προελαύνει ανενδοίαστα, σταδιακά προς την τελική νίκη!
Πού θα ήμασταν σήμερα χωρίς αυτές τις «ήττες»;
Υπάρχει μοναχά ένας όρος. Το ερώτημα γιατί συνέβη η κάθε ήττα πρέπει να απαντηθεί. Συνέβη γιατί η μαχητική, ορμητική επέλαση των μαζών συγκρούστηκε με τον φραγμό των ανώριμων ιστορικών συνθηκών, ή έφταιγε η αναποφασιστικότητα, η αμφιταλάντευση και η εύθραυστη εσωτερική συγκρότηση που ακρωτηρίασε την ίδια την επαναστατική παρόρμηση;
Και τα δύο! Η κρίση έχει διττή φύση.
«Επικρατεί τάξη στην Αθήνα!» «Επικρατεί τάξη στο Κάσελ!» Ηλίθιοι λακέδες! Η «τάξη» σας πατάει σε άμμο. Αύριο η επανάσταση θα ξεσηκωθεί με την κλαγγή της και έντρομοι θα ακούσετε το βροντερό της σάλπισμα να ανακοινώνει:
Ήμουν, είμαι, θα είμαι!
