Το στοίχειωμα ξυπνά φαντάσματα και προκαλεί εμπλοκή στον χρόνο – είναι ο τρόπος που διαχωρίζουμε παρελθόν, παρόν και μέλλον. Τα φαντάσματα εμφανίζονται όταν η αναταραχή με την οποία έχουν συνδεθεί και την οποία εκδηλώνουν δεν μπορεί άλλο να περιοριστεί ή να καταπιεστεί ή να αποκλειστεί από την κοινή θέα. Τα φαντάσματα εμφανίζονται και στοιχειώνουν όταν η καταστολή και η παρεμπόδιση δεν λειτουργούν. […] Η ουσία, αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη, ενός φαντάσματος είναι ότι έχει πραγματική παρουσία και επιπλέον απαιτεί αυτό που δικαιούται, την προσοχή σας.
Avery Gordon, Ghostly Matters
Στις 25 Μαΐου, στο πλαίσιο του δημόσιου έργου τέχνης Monument to Revolution (Μνημείο στην Επανάσταση) της Sanja Iveković στην Πλατεία Αυδή στο κέντρο της Αθήνας, λαμβάνει χώρα ένα δημόσιο πρόγραμμα με ομιλίες, προβολές και συζητήσεις. Υπό τον τίτλο «Σε πείσμα όλων: Επίμονες επιστροφές και αστικές μετα-ιστορίες», εξερευνεί τα «φαντάσματα» των παλαιότερων και των πρόσφατων αγώνων, εξετάζοντας επίσης ενδεχόμενες υποδομές για ταραγμένες και μεταβατικές εποχές.1 Το στοίχειωμα ξυπνά φαντάσματα και προκαλεί εμπλοκή στον χρόνο, γράφει η Avery Gordon, και ως εκ τούτου αυτή η εκδήλωση επιζητά να εξετάσει στιγμές από διαφορετικά πλαίσια χρόνου και χώρου οι οποίες μπορεί να στοιχειώνουν τις παρούσες συνθήκες. Μέσα από ομιλίες, προβολές, μια περιήγηση στην πόλη και συζητήσεις επιχειρούμε να ερευνήσουμε αυτό που είναι αόρατο και «αποκλεισμένο από την κοινή θέα», ωστόσο διατηρεί την παρουσία του – με ένα εδώ και τώρα που υφίσταται σε σχέση με το εκεί και τότε τόσο στο παρελθόν όσο και στο μέλλον.
Το έργο Monument to Revolution της Sanja Iveković, που φιλοξενείται στην documenta 14, αντλεί τη φόρμα του από το Μνημείο στην Επανάσταση του Νοέμβρη (1926), που παραγγέλθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, σχεδιάστηκε από τον Ludwig Mies van der Rohe και καταστράφηκε από τους ναζί το 1935. Το εφήμερο πρότζεκτ της Iveković που καταλαμβάνει μια αθηναϊκή πλατεία αμφισβητεί το εδώ και τώρα και το εκεί και τότε όσων θυμόμαστε και όσων χάσαμε, καθώς επίσης τη «σχέση ανάμεσα στην επανάσταση και στη μνημόνευση», στη «δόμηση και αποδόμηση της δημόσιας μνήμης» (Majaca, 2017).
Η Rosa Luxemburg, στο τελευταίο κείμενο που έγραψε μόλις η κυβέρνηση συνέτριψε την εξέγερση των Σπαρτακιστών και λίγες ώρες πριν η ίδια συλληφθεί και δολοφονηθεί, τόνισε τη σημασία του αγώνα, την επισφάλεια της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων και τη διασύνδεση μεταξύ νίκης και ήττας στο ιστορικό συνεχές. Γράφει: «Κάθε μισό αιώνα, […] αυτό διακηρύσσουν τα ανακοινωθέντα των φρουρών της ‘τάξης’ από το ένα κέντρο του κοσμοϊστορικού αγώνα στο άλλο, […] από αυτή την ‘ήττα’ […] σφυρηλάτησαν έναν κρίκο στην αλυσίδα των ιστορικών ηττών […] και μελλοντικές νίκες θα ξεπηδήσουν από αυτή την ‘ήττα’. […] Ηλίθιοι λακέδες! Η ‘τάξη’ σας πατάει σε άμμο».
Η εκδήλωση Σε πείσμα όλων συγκεντρώνει θεωρητικούς, ακτιβιστές και καλλιτέχνες σε «αυτοσχεδιαστική εμπλοκή στον χρόνο» («ο τρόπος που διαχωρίζουμε παρελθόν, παρόν και μέλλον»), για να προβληματιστούμε σχετικά με το τι αποτυγχάνει και τι αποδίδει και να φανταστούμε ενδεχόμενες στιγμές στις οποίες οργανώνουμε, σκεφτόμαστε, μελετούμε, νοιαζόμαστε και επιμένουμε μαζί με άλλους.
Πρόγραμμα
17:30-19:00
Περιήγηση
Κωνσταντίνα Θεοδώρου, Οι χαρές της ήττας
19:00-19:15
Περφόρμανς
Γεωργία Καρύδη, Left in peace
19:15
Ομιλίες:
Γιάννης Σκαλιδάκης, «Μας πήραν την Αθήνα». Δεκέμβρης 44 – η διαιρεμένη μνήμη της πόλης
Yasar Adanali, How to get away with the extraordinary now?
Pantxo Ramas, Ecologies of care, Ecologies of struggle: On the institutional thresholds
Valeria Graziano, Partisan welfare: Group fantasy as social infrastructure
21:15
Συζήτηση
22:00
Προβολές:
Lauren Berlant, Υποδομές για ταραγμένες εποχές – Ερωτήσεις και απαντήσεις
Didem Pekün, Of dice and men – ένα βίντεο/ημερολόγιο κοινής ιστορίας που περιλαμβάνει αρχεία από το κίνημα Occupy στο Λονδίνο και το Gezi στην Κωνσταντινούπολη μαζί με πιο φευγαλέες στιγμές
Manuela Zechner, Remembering Europe – ένα sci-fi ντοκιμαντέρ/δοκίμιο βασισμένο στα αρχεία του μέλλοντος
Το πρότζεκτ οργανώνεται από την Γκίγκη Αργυροπούλου στο πλαίσιο του δημόσιου έργου τέχνης Monument to Revolution της Sanja Iveković.
Οι ομιλίες θα γίνουν στα ελληνικά και αγγλικά. Θα υπάρχει μετάφραστης στο χώρο και δυνατότητα μετάφρασης σε μικρές ομάδες.
1 Berland L. (2016) “The commons: Infrastructures for troubling times” Society & Space, Vol. 34(3) 393–419
