φωτογραφία: Στάθης Μαμαλάκης
Κάποιος είπε ότι τα συμπεράσματα πρέπει πάντα να είναι προσωρινά. Η έρευνα του Studio 14, δομημένη με ακανόνιστο τρόπο μέσω συνεχώς παρεκβάσεων και αρνούμενη να μορφοποιηθεί σε οριστικό αποτέλεσμα, συνεχίζεται στο Κάσελ με τη συλλογική διερεύνηση που ξεκίνησε στην Αθήνα, προτείνοντας νέα θέματα προς αφήγηση.
Η αρχαία Ελλάδα με την τέχνη και τη φιλοσοφία της, τη διονυσιακή και την απολλώνεια, είναι η θάλασσα στην οποία ο δυτικός πολιτισμός –από τον Μεσαίωνα έως τις μέρες μας– επιστρέφει ανά κύκλους, με ποικίλες φιλοδοξίες και βαθμούς έντασης, βουτώντας όπως ένας δύτης για να εντοπίσει μυστηριώδη πλάσματα και αντικείμενα. Είναι η Ελλάδα των Ρομαντικών που ανέσκαψαν οι προφήτες του μοντέρνου αναζητώντας τις δικές τους παραδόσεις. Είναι ο ψευδής λαβύρινθος χτισμένος με οπλισμένο σκυρόδεμα στην Κνωσό· το οικιστικό συγκρότημα για τους πρόσφυγες οι οποίοι εκδιώχθηκαν από την Τουρκία· και η «μεσογειακή» ρασιοναλιστική αρχιτεκτονική των Ιταλών αποικιοκρατών τους οποίους κάποιοι εξακολουθούν να αποκαλούν brava gente (καλούς ανθρώπους). Μια ιστορία κατοχών, από την ασαφή, πολυπρόσωπη και ασυμβίβαστη ταυτότητα της Ευρώπης έως την κυριολεκτικά επινοημένη παράδοση της σύγχρονης Ευρώπης.
«Ο Παρθενώνας, στα μάτια μου, φάνταζε σαν ένας μύθος τον οποίο απεχθανόμουν: η πνευματική διαύγεια, η γεωμετρική υπεροψία, η άγνοια του μάγματος, της αταξίας, των ονείρων, των δαιμόνων και των εφιαλτών· ήμουν αντιμέτωπος με την εμμονή του μύθου γι’ αυτό που υποτίθεται ότι έπρεπε να γίνει η Ευρώπη», προειδοποιούσε ο Giorgio Manganelli, ένας ξεχωριστός συγγραφέας, όταν έφτασε στην Αθήνα το 1971, μετά την επιστροφή του από το μοναδικό του ταξίδι στη μαγματική «Μαύρη Αφρική».
Ελλάδα: Μια αμφισβητούμενη ταυτότητα την οποία τώρα επαναφέρουν στη συζήτηση οι χιλιάδες άντρες και γυναίκες που ξαναφτάνουν σε αυτές τις ακτές από διαφορετικούς πολιτισμούς, μιλώντας διαφορετικές γλώσσες, εκφράζοντας αντίθετες επιθυμίες, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να μάθουν το ιδίωμα και το volksgeist που έχουν κληροδοτηθεί από τα παραμύθια των αδερφών Grimm. Είναι η θάλασσα των πειρατικών καραβιών, των εμπορικών πλοίων, ακόμα και των τεράστιων φορτηγών πλοίων της σύγχρονης εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα πλοία έχουν πολύγλωσσα πληρώματα, πλοία των μεγάλων εξερευνητικών αποστολών και της παγκόσμιας αγοράς, που από το 1600 μέχρι σήμερα επαναλαμβάνουν το ίδιο πάντα και πάντα διαφορετικό ταξίδι, σε νέες και παλιές διαδρομές.
Το Studio 14 ξεκινά να οικειοποιηθεί την αμφισημία αυτών των χώρων, τόπων πραγματικών και επινοημένων, και να υιοθετήσει προοπτικές της αποξένωσης μέσω της κοινής έρευνας που συνενώνει καλλιτέχνες, συγγραφείς, πολιτικούς ακτιβιστές, ακαδημαϊκούς και φοιτητές και οποιονδήποτε θέλει να βουτήξει «στον υπόγειο κόσμο του μοντέρνου, χωρίς να διαθέτει τον οπλισμό του εξειδικευμένου ψαροντούφεκου, χωρίς να έχει εξοπλιστεί με τα ματογυάλια του δογματισμού», όπως έγραφε ο Italo Calvino στην εισαγωγή του στα Ιταλικά παραμύθια το 1956. Το Studio 14 είναι μια έρευνα και ένας χώρος εργασίας που μέσα από συζητήσεις, αναγνώσεις, προβολές, περιηγήσεις και ένα αρχείο τεκμηρίων, βιβλίων και έργων τέχνης αντιπαραβάλλει και συνυφαίνει διάφορους τρόπους δράσεις στο παρόν, ξεκινώντας από την ίδια την επινόηση της Ελλάδας από την Ευρώπη.
